သို႔ေသာ္တစ္လေက်ာ္ အၾကာတြင္ ေဝဖန္မႈမ်ား ထြက္ေပၚလာခဲ့သည္။ ထို႔အတြက္ သမိုင္းဝင္ ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္ႀကီး ျပန္ဖြင့္လိုက္ၿပီ ျဖစ္ေသာ္လည္း ၁၉၈၈ အေစာပိုင္း ကာလမ်ားကဲ့သို႔ တစ္ေက်ာ့ျပန္ ေခတ္ ဆန္း လာႏိုင္ဦးမလားဟု ေမးခြန္းထုတ္စရာ ျဖစ္လာသည္။

၂၀၁၄ ႏွစ္ သစ္ ငါးရက္တာ ျဖတ္သန္း ၿပီးသည့္အခ်ိန္။ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္၏ အထင္ကရ အဓိက လမ္းမႀကီး တြင္ သစ္႐ြက္ေျခာက္တို႔ ဟိုတစ္စ ဒီတစ္စ။ ေက်ာပိုးအိတ္ လြယ္ထား သည့္ ေက်ာင္း သား မ်ားမွာလည္း တစ္ဦးစႏွစ္ဦးစ။ ေသခ်ာသည္က စည္စည္ကားကား မရွိေသး။

ရန္ကုန္တကၠသိုလ္တြင္ တကၠသိုလ္ ပထမဘြဲ႕ဒီဂရီရယူရန္ တက္ေရာက္ႏိုင္သည့္ အတန္းမ်ားကို ၂၀၁၃- ၂၀၁၄ ပညာသင္ႏွစ္တြင္မွ ျပန္လည္ စတင္၍ ၿပီးခဲ့သည့္ ဒီဇင္ဘာ ၂ ရက္ေန႔က ဖြင့္လွစ္ လိုက္ျခင္း ျဖစ္ရာ ပထမႏွစ္အတြက္ ေက်ာင္းသားဦးေရမွာ ၁၀၉ ဦးျဖစ္သည္။ အထူးျပဳ ဘာသာ ရပ္ေပါင္း ၂၀ အတြက္ ဘာသာ ရပ္ တစ္ခုလွ်င္ ေက်ာင္းသား ၅၀ ျဖင့္ စုစုေပါင္း တက္ေရာက္ ခြင့္ ေက်ာင္း သားဦးေရမွာ ၁၀၀၀ ျဖစ္သည္။

ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ေက်ာ္ၾကာ စြန္႔ပစ္ခံခဲ့ ရေသာ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္သည္ ျပင္ဆင္မႈ ျပဳလုပ္ေနရ ဆဲ ျဖစ္သည့္ အျပင္ လက္ရွိတြင္ ေက်ာင္းသားမ်ားမွာလည္း ပထမဆုံး အႀကိမ္ ျဖစ္ေနေသးသည့္ အတြက္ တကၠ သိုလ္ ႏွင့္ ေက်ာင္းသားဦးေရ မမွ်ေသး ေၾကာင္း ႐ူပေဗဒဌာန ဌာနမွဴး ပါေမာက ၡေဒါက္တာ ခင္မာၾကည္ က ေျပာၾကားသည္။ ယခု ပညာသင္ႏွစ္မွစကာ တကၠသိုလ္ တြင္ ေက်ာင္း သားမ်ား အေဆာင္ ေနထိုင္ရန္ လည္း ျပန္လည္ စီစဥ္ေပးလာၿပီ ျဖစ္သည္။

ဒလၿမဳိ႕နယ္မွ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္တြင္ ပထမႏွစ္ေက်ာင္းသားအျဖစ္ တက္ေရာက္ေနသူ တစ္ဦး က “အေဝး ကေန လာတက္သူအဖို႔ အဆင္ေျပပါတယ္။ ရန္ကုန္ၿမဳိ႕လို ကားက်ပ္ၿပီး တစ္ေနရာ နဲ႔  တစ္ေနရာသြားဖို႔ အခ်ိန္ေပးေနရတဲ့ အခ်ိန္မွာ ေက်ာင္းအိပ္ ေက်ာင္းစားလုပ္ရတာ စာ ကို ပို အာ႐ုံ စူးစိုက္ လို႔ ရတယ္” ဟု ဆိုသည္။

ေဝဖန္သူတို႔ အခ်ဳိ႕၏ အဆိုအရမူ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ အဓိပတိလမ္းမႀကီး ကတၱရာလမ္း အနည္း ငယ္ ျမင့္လာျခင္းႏွင့္ လက္ရွိေက်ာင္းသားမ်ားေနသည့္ အေဆာင္ကို ထုံးသုတ္ခဲ့ၿပီး က်န္အေဆာင္ မ်ားသည္ ျပင္ဆင္ျခင္းမရွိဘဲ ယိုယြင္းပ်က္စီးေနဆဲ ျဖစ္သည္ဟု ဆိုၾကသည္။ ေက်ာင္းသားတစ္ဦးကမူ “လက္ေတြ႕ ပစၥည္းေတြက ဟိုအရင္က ပစၥည္းေတြ၊ အဆင္မေျပဘူး” ဟု ဆိုသည္။

ရန္ကုန္တကၠသိုလ္အတြင္း အေဆာင္ေန ေက်ာင္းသားမ်ားသည္ ည ၁၀ နာရီ ေနာက္ဆုံး ထား၍ ဝင္ေရာက္ ရမည္ ျဖစ္ၿပီး ေက်ာင္းသူမ်ားမွာ ညေန ၆ နာရီ ေနာက္ဆုံးထား ဝင္ေရာက္ရမည္ ျဖစ္သည္။ အေဆာင္ေ န ေက်ာင္း သူေက်ာင္းသားမ်ားသည္ ႏိုင္ငံေရး လုပ္လိုပါက အေဆာင္မွဴးႏွင့္ တကၠသိုလ္ တာဝန္ခံမ်ားထံ အေၾကာင္းၾကားရမည္ ဟူ၍ ကန္႔သတ္ထားသည္။

ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးတြင္ လြတ္လပ္ေရးရေအာင္ ႀကဳိးပမ္းခဲ့ၾကသည့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္းအပါ အဝင္ သခင္ ဘေသာင္း၊ ဗိုလ္လက္်ာ၊ သခင္ႏု၊ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္း၊ ဦးဗေဆြ၊ ကိုဗဟိန္း၊ မစၥတာ ရာရွစ္၊ ဦးသိန္းေဖျမင့္စသည့္ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ တို႔အျပင္ ေဒါက္တာလွျမင့္၊ ေဒါက္တာ ထင္ေအာင္၊ ေဒါက္တာ သန္းထြန္း၊ မင္းသုဝဏ္၊ ေဇာ္ဂ်ီ၊ ေမာင္ထင္၊ ဒဂုန္တာရာ အစရွိေသာ ပညာရွင္ အေျမာက္အျမားကို ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္မွ ေမြးထုတ္ေပးခဲ့သည္။

ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ျပန္လည္ မြမ္းမံေရးႏွင့္ အဆင့္ျမႇင့္တင္ေရးေကာ္မတီ ဥကၠ႒အျဖစ္ တာဝန္ယူ ထားေသာ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ပါတီ ဥကၠ႒ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က “ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္ဟာ ပညာေရး မွသာ မဟုတ္ဘူး။ ႏိုင္ငံေရးမွာလည္း အေရးပါတဲ့ ပုဂၢဳိလ္ႀကီးေတြ ေမြးထုတ္ ေပးခဲ့တယ္။ တကၠသိုလ္ ဟာ စံခ်ိန္စံႏႈန္း မီရင္ အဲဒီအတိုင္း ျဖစ္ေနရမယ္” ဟု ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ႏိုဝင္ဘာလက လႊတ္ေတာ္ တြင္ ေျပာဆိုဖူးသည္။

ရန္ကုန္တကၠသိုလ္သည္ ၁၉၈၈ အေရးအခင္း ျဖစ္ပြားၿပီးသည့္ေနာက္ပိုင္း ပိတ္ပင္ခဲ့ၿပီး တိုင္းေဒ သႀကီးႏွ င့္ ျပည္ နယ္ အသီးသီးတြင္ တကၠသိုလ္မ်ား ဖြင့္လွစ္ခဲ့သည့္ အျပင္ ရန္ကုန္ၿမဳိ႕ေတာ္တြင္လည္း တကၠသိုလ္ မ်ားကို ၿမဳိ႕ျပင္ထုတ္ခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ပိုင္း ျမန္မာ့ ၏ပညာေရးစနစ္ သည္ ႏိုင္ငံတကာတြင္ သာမက ႏိုင္ငံ တြင္း တြင္လည္း နိမ့္က်ခဲ့သည္ကို ျငင္းမရေပ။

၈၈ မ်ဳိးဆက္ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ တစ္ဦးျဖစ္သူ ကိုဂ်င္မီကမူ ျမန္မာ့ပညာေရး ျမႇင့္တင္ ရန္ သင္ေထာ က္ကူပ စၥည္းမ်ား လိုအပ္သည့္ အျပင္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းကို ေခါင္းေဆာင္ႏိုင္ေသာ ေက်ာင္းသားမ်ား ထြက္ေပၚလာေရးအတြက္ သင္ၾကားေရးစနစ္ကို ေျပာင္းလဲရန္ လိုအပ္ေန သည္ဟု ေျပာၾကားသည္။ “လြတ္လပ္စြာ ေတြးေခၚ ေဆြးေႏြးႏိုင္ခြင့္ရွိတဲ့ ဒီမိုကေရစီ ပညာေရး စနစ္ကို ျပန္လည္ အသက္သြင္းေပးရမယ္” ဟု ၎က ဆိုသည္။

၁၉၂၀ ျပည့္ႏွစ္ကတည္းက စၿပီး ပင္မတကၠသိုလ္အျဖစ္ ရပ္တည္ခဲ့ေသာ ရန္ကုန္ ဝိဇၨာသိပၸံ တကၠသိုလ္သည္ ၁၉၉၆ ခုႏွစ္တြင္ ဘြဲ႕ႀကိဳသင္တန္း (Undergraduate) မ်ား ရပ္ဆိုင္းခဲ့ရၿပီး ဘြဲ႕လြန္ႏွင့္ ျပင္ပ ဒီပလိုမာ သင္တန္းမ်ားသာ ဖြင့္လွစ္ႏိုင္ေသာေၾကာင့္ တကၠသိုလ္ အဂၤါရပ္ မ်ား ၊ ဂုဏ္ပုဒ္မ်ား ကြယ္ေပ်ာက္ခဲ့ရသည္။

သို႔ေသာ္လည္း ၂၀၁၂ခုႏွစ္ ႏိုဝင္ဘာလက အေမရိကန္သမၼတအိုဘားမား ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္ တြင္ သမိုင္းဝင္ မိန္႔ခြန္းေျပာၿပီး ေနာက္ပိုင္းတြင္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွ ဂြၽန္ေဟာ့ပ္ကင္း၊ ဂ်ာမနီႏိုင္ငံမွ ကိုလုံး၊ ေတာင္ကိုရီးယားက ေခ်ာင္အန္း (Chung Ang)၊ ဟန္ယန္း စေသာ တကၠသိုလ္ႀကီးမ်ားႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္ၿပီး ႏိုင္ငံတကာဆက္ဆံေရး (IR) ၊ မႏုႆေဗဒ ပညာရပ္မ်ားတြင္ က်မ္းျပဳအဆင့္ ဘြဲ႕လြန္ေက်ာင္းသားမ်ားကို သင္ၾကားရန္ စီစဥ္ေနေၾကာင္း ႐ူပေဗဒဌာနမွဴး ပါေမာကၡ ေဒါက္တာ ခင္မာၾကည္က ဆိုသည္။

၂၀၁၃ ခုႏွစ္အတြင္း ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ႏွင့္ ပညာေရးဆိုင္ရာ ပူးေပါင္းကူညီမႈမ်ား ေပးရန္ ထိုင္း၊ ကိုရီးယား၊ ဂ်ပန္ႏွင့္ ၾသစေၾတးလ်ႏိုင္ငံတို႔မွ တကၠသိုလ္တို႔ႏွင့္ နားလည္မႈစာခြၽန္လႊာ (MoU) ေရးထိုးခဲ့ သည္။

“ဘယ္ေက်ာင္းေတြနဲ႔ပဲ ခ်ိတ္ခ်ိတ္ သင္ၾကားေရးစနစ္ မေျပာင္းလဲရင္ေတာ့ အဆင့္ျမင့္တဲ့ တကၠသိုလ္ လို႔ သတ္မွတ္လို႔ မရႏိုင္ဘူး” ဟု ၈၈ မ်ဳိးဆက္ေက်ာင္းသား ေခါင္းေဆာင္ ဦးဂ်င္မီ က ဆိုသည္။

မည္သို႔ပင္ ဆိုေစကာမႈ ၁၉၄၀- ၁၉၅၀ျပည့္ႏွစ္မ်ားတြင္ အေရွ႕ေတာင္အာရွ၌ အေကာင္းဆုံး တကၠသိုလ္ အဆင့္ သတ္မွတ္ ခံရၿပီး ၁၉၅၀-၁၉၆၂ခုႏွစ္မ်ားတြင္ အေရွ႕ေတာင္အာရွ၌ ဒုတိယ အဆင့္ တကၠသိုလ္အျဖစ္ စာရင္းေပါက္ခဲ့ေသာ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ျပန္လည္ အဆင့္ျမႇင့္ တင္ေရး ကို ျမန္မာ သာမက ကမၻာကပါ ေစာင့္ၾကည့္ေနသူမ်ား ရွိေနသည္ကို ျငင္းခ်က္ထုတ္ မရသည္က အမွန္ပင္ ျဖစ္ သည္။

ယင္းသို႔ ေစာင့္ၾကည့္ ေဝဖန္မႈမ်ားၾကားမွ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္တစ္ေက်ာ့ျပန္ ေခတ္ဆန္း လာႏိုင္ဦးမလား ဆိုသည္ကိုမူ မည္မွ်ၾကာမည္ ခန္႔မွန္းရန္ ခက္သည့္ ကာလတစ္ခု အျဖစ္ ေစာင့္ၾကည့္ရမည္ ျဖစ္သည္။

The Voice Weekly