( ယခုကူးယူေဖၚၿပေသာေဆာင္းပါးမွာ.စကားလံုးမ်ား
ရွင္းေအာင္ေရးသားထားသၿဖင့္..နားမခံသာသည့္..
အသံုးမ်ားၿဖစ္ေသာ္လည္း..အမွန္ကိုေရးသား ထား သည့္တြက္..ဖတ္သင့္သည္ဟု ..ထင္ၿပီးကူး ယူေဖၚၿပ ၿခင္းၿဖစ္ပါသည္......ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္းဆန္းေၿပာသ လို ရွင္းေအာင္တည့္ေၿပာထားၿခင္းၿဖစ္ပါသည္.. မဟုတ္ ကဟုတ္ကေတြတင္ၿခင္း..တင္ထားၿခင္းမဟုတ္ ပါေႀကာင္း..ႀကိုတင္ရွင္းလင္းတင္ၿပအပ္ပါသည္)
ျပည့္တန္ဆာႏွင့္ ဥပေဒ
(ေအာက္တြင္ ေဖၚျပမည့္ အေၾကာင္းအရာ
မ်ားသည္ အသက္ ၁၈ႏွစ္ ျပည့္မွ ဖတ္သင့္သည့္ အျပင္ ေဖၚျပမည့္ အေၾကာင္းအရာကို လိုက္၍ ၾကမ္း တမ္းသည္ဟု ယူဆႏိုင္ေသာ စာသားမ်ား ပါ၀င္ႏိုင္သျဖင့္ မဖတ္ရွဳလိုသူမ်ား ဤေနရာမွ စ တင္၍ ရပ္တန္႕ႏိုင္ေၾကာင္း သတိေပးပါသည္)
၁။ အမ်ိဳးသမီးလႊတ္ေတာ္အမတ္တစ္ဦးမွ
(ေအာက္တြင္ ေဖၚျပမည့္ အေၾကာင္းအရာ
မ်ားသည္ အသက္ ၁၈ႏွစ္ ျပည့္မွ ဖတ္သင့္သည့္ အျပင္ ေဖၚျပမည့္ အေၾကာင္းအရာကို လိုက္၍ ၾကမ္း တမ္းသည္ဟု ယူဆႏိုင္ေသာ စာသားမ်ား ပါ၀င္ႏိုင္သျဖင့္ မဖတ္ရွဳလိုသူမ်ား ဤေနရာမွ စ တင္၍ ရပ္တန္႕ႏိုင္ေၾကာင္း သတိေပးပါသည္)
၁။ အမ်ိဳးသမီးလႊတ္ေတာ္အမတ္တစ္ဦးမွ
ႏိုင္ငံတြင္ ျပည့္တန္ဆာ လုပ္ငန္းကို တရား၀င္လုပ္ကိုင္ႏိုင္ရန္ ဥပေဒရိွသင့္ေၾကာင္း အဆိုတင္သြင္း မည္ဟု ၾကားသိရေသာအခါ ထံုးစံအတိုင္းပင္ ကန္႕ကြက္သံ၊ လက္ခံသံ တေ၀ေ၀ ၾကားရပါသည္။ ခံစားခ်က္ကို အဓိကထား ေျပာေနသည္ကမ်ားပါသည္။ ခံစားခ်က္ကို ေဘးဖယ္ ၍ ေျပာျပခ်င္ သည္မ်ားရိွလာသည္။
၂။ ျပည့္တန္ဆာဟု ေခၚသည္ျဖစ္ေစ၊မိန္းမရႊင္ဟု ေခၚသည္ျဖစ္ေစ၊လိင္လုပ္သား ဟု ေခၚ သည္ျဖစ္ေစ အမွန္စင္စစ္ “ဖာ” ပင္ျဖစ္သည္။ (စကားရိုင္းလွ်င္သည္းခံပါ၊ ဆက္ရွင္းပါမည္) အေခၚ အေ၀ၚက စကားေျပာပါသည္။ ဖာကို ဖာဟု မေခၚပဲ လိင္လုပ္သားဟု ေခၚေသာအခါ တမ်ိဳးေသာ ဂုဏ္ရိွေနသေယာင္ထင္ေနရသည္။ (ဂုဏ္မရိွဟု ေျပာျခင္းလည္း မဟုတ္ပါ၊ ပုဂၢလအစြဲေၾကာင့္ ခံစားခ်က္ေျပာင္းသြားတတ္ေၾကာင္း ေျပာလိုရင္း ျဖစ္သည္။) ေကတီဗီမွာ အဆိုေတာ္လုပ္သည္ဟု နာမည္တတ္ထားေသာ မိန္းကေလးမ်ားကို ဖာဟု ေခၚေသာ အခါ ဆတ္ဆတ္ခါ နာပါလိမ့္မည္။ ထို အနာသည္လည္း ထိုဘ၀မွ ရုန္းထြက္ရန္ တြန္းအား တစ္ခု ျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။ ထို႕အျပင္ ထိုအလုပ္ကို တရား၀င္ေရးမ၀င္ေရးထက္ “ဖာ” ဟူေသာ စကားကိုပင္ ႏွဳတ္မွ မထြက္ရဲေသာ အမ်ိဳးေကာင္း သမီးငယ္မ်ား ရိွေနေၾကာင္း ထင္ရွားေစရန္ ျဖစ္သည္။ ယခုစာသည္ ထိုဖာမ်ားကို တရား၀င္သင့္ မ၀င္သင့္ထက္ ေတြးေတာထိုက္ဖြယ္ရာမ်ားကို ေျပာျပရန္သာ ျဖစ္ပါသည္။
၃။ လက္ခံလိုသူတို႕ကမူ အေၾကာင္း အမ်ိဳးမ်ိဳးျပၾကသည္။ ျပည့္တန္ဆာသည္ ဘုရားရွင္လက္ ထက္ကပင္ ရိွခဲ့ေၾကာင္း (ဘုရားရွင္ႏွင့္ ေလာကီေရး မဆိုင္ပါ၊ ဘုရားရွင္လက္ထက္တြင္ သူခိုးလည္း ရိွပါသည္၊ မည္သည့္လက္ထက္တြင္မဆို ျပည့္တန္ဆာရိွပါသည္၊ ရိွတိုင္း လက္ခံရန္မလိုပါ) တိုင္းျပည္ကို အလွတန္ဆာဆင္ေပးသျဖင့္ ျပည့္တန္ဆာဟုေခၚေၾကာင္း (မည္သို႕နာမည္တတ္ တတ္၊ ဖာသည္ဖာပင္ျဖစ္သည္) တရား၀င္ သတ္မွတ္ျခင္းျဖင့္ ရဲမ်ားကို လိုင္းေၾကး ဆတ္ေၾကးေပးရျခင္းမွ ကင္းလြတ္ႏိုင္ေၾကာင္း၊ ေဆးစစ္ခ်က္မ်ား လုပ္ႏိုင္သျဖင့္ စိတ္ခ်ရေၾကာင္း မ်ား ေျပာျပၾကပါသည္။ (ထိုကိစၥမ်ားကိုလည္း ရွင္းရပါမည္၊ ခဏသည္းခံပါ)
၄။ ကေလးေျပာ ေျပာလိုက္လွ်င္မူ ကိစၥျပတ္ပါသည္။ ျပည့္တန္ဆာ ကိစၥ တရား၀င္ေရး သေဘာ တူသူမ်ားသည္ မိမိမိတ္ေဆြမ်ားကို “ငါ့ညီမကေတာ့ လိုင္စင္ရဖာကြ” ဟု ေျပာရဲပါမည္လား။ ကိုယ့္အမ်ိဳးထဲတြင္ တရား၀င္ ဖာခန္းေထာင္သူမ်ားရိွလွ်င္ သေဘာတူမည္လား။ မိုက္ရိုင္းခ်င္၍ မဟုတ္ပါ။ လူဆိုသည္မွာ ကိုယ့္ႏွလံုးသားထဲတြင္ရိွေသာ ႀကိဳးကို ဆြဲလွဳပ္မွ နာခ်င္သည္။ ဖာမ်ားကို မသနား၍ မဟုတ္ပါ။ သနားသည္ႏွင့္ တရား၀င္လုပ္ကာ သူရဲေကာင္းဘြဲ႕ေပးရန္လည္း မလိုပါ။ ဖခင္နဖူးမွ ျခင္ကို ရဲတင္းႏွင့္ ထုသတ္ေသာ ေစတနာကို ေစတနာဟု မသတ္မွတ္လိုပါ။ ေစတနာကို ပညာတြဲမွ သာဓုေခၚရပါမည္။
၅။ ျပည့္တန္ဆာ ကိစၥကို အစိုးရတစ္ရပ္အေနျဖင့္ သံုးမ်ိဳး ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ပါသည္။ ၁) ျပစ္မွဳ အျဖစ္ သတ္မွတ္ျခင္းCriminalisation၊(၂)ဥပေဒေဘာင္အတြင္းကန္႕သတ္ေဆာင္ရြက္ေစျခင္းLegalisation ၊ ၃) ျပစ္မွဳအျဖစ္ လံုး၀ မသတ္မွတ္ေတာ့ျခင္း Decriminalisation တို႕ ျဖစ္ပါသည္။ ဒီမိုကေရစီ အစိုး ရ တိုင္း ျပည့္တန္ဆာကိစၥကို တရား၀င္ ခြင့္ျပဳသည္မဟုတ္ပါ။ အထက္ပါ သံုးမ်ိဳးကို ႏိုင္ငံ အ လိုက္ ေဆာင္ရြက္ၾကသလို ႏိုင္ငံတစ္ခုအတြင္းရိွ ေဒသအလိုက္ေဆာင္ရြက္ၾက၊ ျငင္းပယ္ၾက၊ လက္ ခံၾကသည္လည္း ရိွပါသည္။
၆။ ျပည့္တန္ဆာကိစၥကို္ ျပစ္မွဳေဘာင္အတြင္း သြတ္သြင္းရာတြင္လည္း ႏွစ္မ်ိဳးရိွပါသည္။ အလံုး စံုေသာ လိင္အေရာင္းအ၀ယ္ကိစၥမွန္သမွ် တားျမစ္ျခင္း Prohibitionist ႏွင့္ လိင္အေရာင္း အ၀ယ္ ကိုခြင့္ျပဳၿပီး က်န္ဆက္စပ္သမွ်တားျမစ္ျခင္း Abolitionist (ဥပမာ- အမ်ားျပည္သူေနရာ လိင္ေရာင္း ၀ယ္ျခင္း၊ ျမဴဆြယ္ျခင္း၊ ဇိမ္နန္းေထာင္ျခင္း) တို႕ ျဖစ္ပါသည္။ ယခု ျမန္မာႏိုင္ငံ တြင္ ေျပာေနၾက သူမ်ားသည္ ဥပေဒအတြင္းမွ ျပည့္တန္ဆာ လုပ္ကိုင္ခြင့္ျပဳျခင္းကို ေတာင္းဆိုေနသည္ဟု ယူဆ သည့္ အေလ်ာက္ ထိုကိစၥကို အေသးစိတ္ပါမည္။
၇။ ျပည့္တန္ဆာလုပ္ငန္းကို တရား၀င္ ခြင့္ျပဳလိုက္ေသာအခါ တရား၀င္ေစရန္ လုပ္ရေသာ ကိစၥ မ်ား ပါလာပါသည္။ မွတ္ပံုတင္ျခင္း၊ လိုင္စင္ခ်ေပးျခင္း၊ မစစ္မေနရ ေဆးစစ္ေစျခင္း စသည္ တို႕ ျဖစ္ပါသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ ဖာမ်ားသည္ မ်ားေသာအားျဖင့္ နယ္လွည့္လိင္ လုပ္သား မ်ား ျဖစ္ပါသည္။ တစ္ေနရာတြင္ ၾကာရွည္ေနလွ်င္ ေဖာက္သည္ရသည္ဟု ယူဆႏိုင္ေသာ သာမန္ အေရာင္း အ၀ယ္ကိစၥမဟုတ္ပါ။ ေနရာသစ္မွ လူအသစ္ဟုထင္ၾကပါသည္။ မွတ္ပံုတင္၀ယ္ သက္ တမ္း ရင့္ေနေသာ ျပည့္တန္ဆာကို မည္သူမွ ငွားရမ္းေပ်ာ္ပါးလိုမည္ မဟုတ္ပါ။ ထိုျပည့္တန္ဆာ မ်ားအား တရား၀င္ မွတ္ပံုတင္လာမည္ဟု ထင္လွ်င္ထိုင္ေစာင့္ပါ။ မလာပါ။ လိုင္စင္သက္တမ္း တိုးျခင္း၊ ေဆးစစ္ျခင္းကိုလည္းတစ္ေနရာတည္းတြင္လုပ္ပါမည္လား။သံသယရိွရပါသည္။ ေဆးမေအာင္လွ်င္လည္း “ေကာင္းေရာင္းေကာင္း၀ယ္”လုပ္စားမည္လား။တရား၀င္ဖာမွာတရားမ၀င္ဖာအျဖစ္ ေျပာင္းသြားျခင္းသာ ျဖစ္ပါမည္။ အသက္မျပည့္၍ မွတ္ပံုတင္မလုပ္ရေသာ ျပည့္တန္ဆာသည္ ထိုအလုပ္ကို အသက္ျပည့္သည္ အ ထိ ေစာင့္ေနမည္လား။
၈။ ေနာက္တစ္ခ်က္သည္ ျပည့္တန္ဆာလုပ္ငန္းကို တရား၀င္ သတ္မွတ္ျခင္းျဖင့္ ရာဇ၀တ္ မွဳ ေလ်ာ့က်ႏိုင္သည္ ဆိုေသာ အေကာက္အယူျဖစ္သည္။ ရာဇ၀တ္မွဳတြင္ အုပ္စုဖြဲ႕ အႏိုင္က်င့္ျခင္း၊ ရဲေၾကးေပးရျခင္း၊ ကေလးျပည့္တန္ဆာ၊ လူကုန္ကူးမွဳ စသည္တို႕ ေလ်ာ့က်မည္ဟု ဆျိုခင္းျဖစ္ ပါသည္။ အေရာင္းအ၀ယ္သေဘာကို နားမလည္၍ ေျပာျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ငယ္ငယ္ကိုမွ တပ္မက္ သူ၊ အပ်ိဳဘ၀ ၀ယ္လိုသူ (ကန္ေတာ့ပါသည္၊ မရွင္းမည္စိုး၍ ရိုင္းရိုင္းဆိုပါမည္၊ ပါကင္ေဖာက္လိုသူ) စသည္တို႕ရိွေနလွ်င္ ေမွာင္ခိုေစ်းကြက္ရိွေနမည္သာျဖစ္သည္။ ထိုသို႕ရိွေနလွ်င္ ရဲအဂတိကိစၥ ရိွေနဦးမည္သာျဖစ္သည္။ ရဲမ်ား ရဲေၾကးေတာင္းသည္ကို ပေပ်ာက္ရန္ ျပည့္တန္ဆာ တရား၀င္ေရး လုပ္မည္လား၊ ရဲအဂတိလိုက္စားမွဳ ပေပ်ာက္ေရးလုပ္ရမည္လား ရွင္းေအာင္ေတြးေစခ်င္ပါသည္။ ရဲကမူ ဖာေၾကး မရလွ်င္ ႏွစ္လံုးသံုးလံုးသမားဆီမွေတာင္းပါမည္။
၉။ လိင္အေရာင္းအ၀ယ္ကိစၥသည္ ေရာင္းသူ၀ယ္သူ ႏွစ္ဦးတည္းသာ ရိွေသာ ကိစၥလို မရိုးရွင္းပါ။ တတိယလူ အၿမဲလိုလိုရိွပါသည္။ ထို ျပည့္တန္ဆာမ်ားကို ႀကိဳးကိုင္ျခယ္လွယ္ေနေသာ ဇိမ္ေခါင္း ပင္ျဖစ္ပါသည္။ ထိုေခါင္းမ်ားသည္ မ်ားေသာ အားျဖင့္ လူဆိုးလူမိုက္မ်ားျဖစ္ၾကပါသည္။ တရား ၀င္ျဖစ္လာေသာ ျပည္တန္ဆာကိစၥမ်ားတြင္ ထို မန္ေနဂ်ာမ်ား တရား၀င္ ေပၚေပါက္လာၿပီး ရာဇ ၀တ္မွဳကို က်ဴးလြန္ႏိုင္ေျခ ပိုမ်ားလာပါမည္။ ျပည့္တန္ဆာမ်ားကို ေခါင္းပံုျဖတ္ျခင္း၊ ပခ်ဳပ္ ဆိုင္ေထာင္ျခင္း၊ အတင္းအၾကပ္ ဖာဇာတ္သြင္းျခင္းတို႕ကို တရား၀င္လုပ္လာႏိုင္ပါသည္။ ျဖစ္ၿပီး လွ်င္မ်က္ေစ့မွိတ္သည္ကမ်ားပါသည္။ ျပည့္တန္ဆာႏြံသည္ရုန္းထြက္ရန္ခက္ပါသည္။ ျပည့္တန္ဆာကိစၥကို ဥပေဒျပဳလွ်င္ ထို ဖာေခါင္းမ်ားအတြက္ ဥပေဒ ထပ္၍ ျပဳရပါသည္။ ႏိုင္ငံတကာကို ၾကည့္ေစ ခ်င္ပါသည္။
၁၀။ ေနရာကိစၥသည္လည္းစဥ္းစားစရာကိစၥ ျဖစ္လာပါမည္။လမ္းေပၚမွဖာမ်ားအတြက္ ျမဴဆြယ္ရန္ ေနရာ သတ္မွတ္ေပးရပါမည္။ ေတြ႕ရာတြင္ ျမဴဆြယ္၍ မရပါ။ ဇိမ္နန္းေထာင္ရာတြင္လည္း ထို႕ အတူပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ထုိအရပ္ေဒသရိွ အမ်ိဳးေကာင္း သားသမီးမ်ား အေႏွာက္အယွက္ မျဖစ္ေစ ရန္ သီးသန္႕ေနရာ သတ္မွတ္ေပးရပါမည္။ ထို႕အျပင္ အမ်ားျပည္သူႏွင့္ ဆိုင္ေသာ ေနရာမ်ားတြင္ လိင္အေရာင္း အ၀ယ္လုပ္ျခင္း soliciting ကိုလည္း ထိန္းခ်ဳပ္ရပါမည္။ မည္သူသည္ မိမိေနရပ္ကို တရား၀င္ ဖာအရပ္ အျဖစ္ သတ္မွတ္ခံလိုပါမည္နည္း။ ျပည့္တန္ဆာ ဥပေဒကို လက္ခံလွ်င္ ထိုကိစၥမ်ားကို ထည့္သြင္း ခြင္ျပဳရမည္ျဖစ္သည္။ တံခါးေပါက္မွာ ျမဴဆြယ္ခြင့္၊ လမ္းေပၚ တြင္ ျမဴ ဆြယ္ခြင့္၊ အိမ္သို႕ အလုပ္သို႕ ဖာေခၚခြင့္၊ ဇိမ္နန္းေထာင္ခြင့္ စသျဖင့္ ပါ၀င္လာပါမည္။ သားပ်ိဳ သမီးပ်ိဳရိွေသာ အိမ္ေရွ႕တြင္ ပခ်ဳပ္ဆိုင္ေထာင္သည္ကို မည္သည့္ဖခင္က လက္ခံလိုပါမည္နည္း။
၁၁။ ထပ္မံစဥ္းစားစရာကိစၥသည္ဥပေဒအသက္၀င္ျခင္းကိစၥ ျဖစ္ပါသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ တြင္ ေဆး လိပ္အရက္မ်ားကို၁၈ႏွစ္မေက်ာ္သူမ်ားအားမေရာင္းရန္ဥပေဒရိွပါသည္။အားလံုးလိုလို မလိုက္နာ ပါ။ ထိုသို႕ ထိန္းညိွရန္ အဖြဲ႕ အစည္း အားေကာင္းမွဳ မရိွပဲ တရား၀င္ ခြင့္ျပဳလိုက္လွ်င္ အာဏာျဖင့္ ထိန္းခ်ဳပ္၍ ရေသာ ဘ၀မွ ထိန္းခ်ဳပ္ရန္ အခြင့္အာဏာ ပင္ေပ်ာက္သြားႏိုင္ပါသည္။ ဘာႏွင့္မွ ကိုင္ တြယ္မရပဲ လူကုန္ကူးမွဳ၊ ကေလးျပည့္တန္ဆာအမွဳတို႕ တရား၀င္ ျဖစ္လာႏိုင္ပါသည္။ ထိုသို႕ တရား၀င္လာလွ်င္ ေမွာင္ခိုျပည့္တန္ဆာကိစၥကိုမည္သူကိုင္တြယ္မည္နည္း။ရဲမ်ားကမူဖာေၾကးေကာက္ ရသည့္ အရသာကို သိၿပီး ျဖစ္ပါသည္။
၁၂။ ျပည့္တန္ဆာကိစၥကို ဥပေဒျဖင့္ ကန္႕သတ္ျခင္းသည္ လူထုအတြင္း လိင္မွဳေရာဂါမ်ား ကူး စက္မွဳကို ကန္႕သတ္ရန္ျဖစ္ပါသည္။ လူထုကို ဦးတည္ပါသည္။ ျပည့္တန္ဆာကိစၥကို ျပစ္မွဳအျဖစ္မွ ဖယ္ရွားလိုက္ျခင္းသည္ လူ႕အခြင့္အေရးကို ဦးတည္ပါသည္။ လူ႕အခြင့္အေရးေထာင့္မွ ၾကည့္သူ မ်ားသည္ ျပည့္တန္ဆာအမွဳကို သာမန္အေရာင္းအ၀ယ္ကိစၥ အျဖစ္ ဥပေဒလုပ္ရန္မလိုပဲ ရိွရင္းစြဲ တားျမစ္ဥပေဒကို ပယ္ဖ်က္ရံုသာရိွပါသည္။ ထိုအထိ လုပ္ရဲပါမည္လား။ ဥပေဒျဖင့္ ကန္႕သတ္ လွ်င္လည္း ျပည့္တန္ဆာမ်ားကို အႏၱရာယ္ရိွေသာ လိင္ကိစၥမ်ားအေၾကာင္း သင္တန္းေပးျခင္း၊ ဆာတီဖီကိတ္ လက္မွတ္ထုတ္ေပးျခင္းတို႕ ေဆာင္ရြက္ရပါမည္။
၁၃။ ထိုသို႕ ေဆာင္ရြက္ပါေသာ္လည္း ျပည့္တန္ဆာကို ဥပေဒျဖင့္ ခြင့္ျပဳျခင္း၏ အက်ိဳးရလာဒ္ကို သိသာထင္ရွားစြာမေတြ႕ရေၾကာင္းသူရို႕၀န္ခံၾကပါသည္။၁)ရလာဒ္ကိုသုေတသနျပဳမွဳ၊ ေစာင့္ၾကည့္ အဆင့္ျမွင့္ေပးမွဳ နည္းပါးျခင္းLittle evaluative research ၊ ၂) ဥပေဒေဘာင္ျဖင့္ ခ်ဥ္းကပ္နည္းမ်ား အတိုးအေလ်ာ့ လုပ္ရန္လြယ္ျခင္းVariations in legal frameworks within approaches ၊ ၃) အစီရင္ခံစားမ်ား၏ ရလာဒ္ကို တိုင္းတာတြက္ခ်က္ရန္ ခဲယဥ္းျခင္းValidity of reports ၊ ၄) အျငင္းပြားဖြယ္ရလာဒ္မ်ားရိွျခင္း Conflicting results (ဘာသာေရးသမားတို႕က သိပ္မ်ားေနၿပီ ထင္မည္၊ လူ႕အခြင့္အေရးသမားက လိုေသးသည္ထင္မည္) တို႕ေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။
၁၄။ အဆံုးသတ္ေျပာရလွ်င္ ဖူကူယားမား၏ ႏိုင္ငံတည္ေဆာက္ေရး စာအုပ္္မွ အမွတ္ရမိ သည္ကို ေျပာျပလိုပါသည္။ ဒီမိုကေရစီေဖၚေဆာင္ရာတြင္ ယဥ္ေက်းမွဳဖက္တာသည္ ေရြ႕ေျပာင္းရ အလြန္ခက္ပါသည္။ ျပည့္တန္ဆာကိစၥကို ယဥ္ေက်းမွဳဖက္တာေပၚတင္ၾကည့္ေစခ်င္ပါသည္။ (ယဥ္ေက်း မွဳကို အေၾကာင္းျပ၍ ျငင္းျခင္း မဟုတ္ပါ၊ ျပည့္တန္ဆာကိစၥကို ျပည္သူတို႕၏ ယဥ္ေက်း မွဳအေပၚလက္ခံေသာ သို႕မဟုတ္ ျငင္းပယ္ေသာ ဓေလ့အေပၚတင္ၾကည့္ေစရန္ ဆိုလိုပါ သည္။ ျပည္သူ တို႕ အလြယ္တကူ ေခါင္းၿငိမ့္မည္ေလာ၊ ျငင္းပယ္မည္ေလာ ဆိုသည္ကို စဥ္းစား ရန္ ျဖစ္ပါသည္) ထိုအလုပ္ကို မဆိုထားႏွင့္၊ ဖာဟူေသာစကားကိုပင္ ႏွဳတ္က မထြက္ရဲသူမ်ား ရိွေၾကာင္း သိေစလိုပါသည္။
၁၅။ သူရို႕ဆီမွာ၊ သူရို႕ဆီမွာႏွင့္ လြယ္လင့္တကူ ဒီမိုကို ကေရစီျပသူမ်ား စဥ္းစားေစခ်င္ပါသည္။ သူရို႕ဆီ မွာတိုင္း ျပည့္တန္ဆာဥပေဒကို လက္ခံၾကသည္မဟုတ္ပါ။ တားျမစ္ေသာႏိုင္ငံမ်ားစြာရိွ ပါသည္။ ကိုယ့္အေျခအေနကို မသံုးသပ္ပဲ လြယ္လင့္တကူ တင္သြင္းလို၍ မရပါ။ သူ႕ေရေျမ မွာေပါက္တိုင္း ကိုယ့္ေရေျမႏွင့္ အံမ၀င္ပါ။ (ယခုစာစုတြင္ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမွဳကို အေၾကာင္းျပ၍ မျငင္းခဲ့ပါ၊ ) ဆင္ျခင္တံုတရားကို သံုး၍ သံုးသပ္ေစလိုပါသည္ခင္ဗ်ား။
၁၆။ ထို႕ထက္ပို၍ ဆိုရန္ မရိွပါ။
ေနာက္ဆက္တြဲ
ဆရာဦးေမာင္ေမာင္ျမင့္မွ ဖံုးဆက္၍ ေဆြးေႏြး အားေပးသျဖင့္ ေက်းဇူးတင္ရပါသည္။ ဆရာေျပာေသာ ေျဖရွင္းရန္ နည္းလမ္းမ်ားကို (နားလည္သမွ်) တင္ေပးပါမည္။
(၁) ျပည့္တန္ဆာကိစၥသည္ ပေပ်ာက္ရန္ လုပ္မရပါ။ ပေပ်ာက္ရန္ လုပ္မရ၍ တရား၀င္ လုပ္ရမည္ဟု မဆိုလိုပါ။ တိုးတိုးႀကိတ္ႀကိတ္ ေျဖရွင္းျခင္းကိုသာ ကာယကံရွင္မ်ားက ပိုသေဘာ က်ပါ သည္။ တရား၀င္ဖာအျဖစ္ရပ္တည္ရန္သည္ ေနာင္ေရးရိွပါေသးသည္။ အသက္ႀကီးလာလွ်င္ မိသားစုႏွင့္ ေနခ်င္ၾကပါလိမ့္မည္။ မည္သူမွ ထာ၀စဥ္ဖာလုပ္မရပါ။ ဖာမွတ္ပံုတင္ထားလွ်င္ အသက္ႀကီးလွ်င္ ေခါင္းျဖစ္သြားပါမည္။ မွတ္ပံုမတင္လွ်င္ မသိလိုက္ မသိဘာသာ စြန္႕ခြာ၍ ရႏိုင္ ပါသည္။
(၂) ဆရာေျပာျပေသာ ဥပမာေလး အလြန္ေကာင္းပါသည္။ အမိန္႕ရ အေပါင္ဆိုင္သည္ အေပါင္ ဆိုင္ သတ္သတ္လုပ္ပါက မည္သူမွ မ၀င္လိုပါ။ (ဆိုင္ထဲ၀င္လွ်င္ ေပါင္ရန္မွန္း လူတိုင္း သိပါသည္) အေပါင္ဆိုင္ကို စတိုးဆိုင္ေလးႏွင့္ တြဲဖြင့္ပါမွ ပစၥည္းေလး တစ္ခုခု ၀ယ္သလိုႏွင့္ ၀င္ေပါင္ပါ သည္။ ေကတီဗီအဆိုေတာ္လုပ္ျခင္းသည္ ထိုသို႕ သေဘာပါေနပါသည္။ ဖာမ်ားမွတ္ပံုတင္မည္မ ဟုတ္ပါ။ မတင္မည့္အတူတူ အျခားေသာ နည္းလမ္းမ်ားျဖင့္ ဖာကိစၥ ပေပ်ာက္ရန္ ႀကိဳးစားေစ ခ်င္ပါသည္။
(၃) ဖာထက္ အေရးႀကီးသည္မွာ ခ်ဳပ္ထားေသာ ေခါင္းမ်ားျဖစ္ပါသည္။ သူရို႕က ဖာမ်ားကို ေခါင္း ပံုျဖတ္ျခင္း၊ ဇိမ္ခန္းေထာင္ျခင္း၊ ဖာဇာတ္သြင္းျခင္းမ်ား လုပ္ပါသည္။ ဖာကိုဖမ္းသျဖင့္ ျပႆနာ မေျပလည္ပါ။ အညွာက ေခါင္းမ်ားျဖစ္ပါသည္။ ဖာမ်ားကို ကယ္လိုလွ်င္ ေခါင္းကို အားေပးေသာ ဥပေဒျပဳေရးထက္ သူရို႕ကို အေရးယူႏိုင္ရန္သာ ႀကိုးစားေစခ်င္ပါသည္။
From:သကၠမိုးညိဳ
၂။ ျပည့္တန္ဆာဟု ေခၚသည္ျဖစ္ေစ၊မိန္းမရႊင္ဟု ေခၚသည္ျဖစ္ေစ၊လိင္လုပ္သား ဟု ေခၚ သည္ျဖစ္ေစ အမွန္စင္စစ္ “ဖာ” ပင္ျဖစ္သည္။ (စကားရိုင္းလွ်င္သည္းခံပါ၊ ဆက္ရွင္းပါမည္) အေခၚ အေ၀ၚက စကားေျပာပါသည္။ ဖာကို ဖာဟု မေခၚပဲ လိင္လုပ္သားဟု ေခၚေသာအခါ တမ်ိဳးေသာ ဂုဏ္ရိွေနသေယာင္ထင္ေနရသည္။ (ဂုဏ္မရိွဟု ေျပာျခင္းလည္း မဟုတ္ပါ၊ ပုဂၢလအစြဲေၾကာင့္ ခံစားခ်က္ေျပာင္းသြားတတ္ေၾကာင္း ေျပာလိုရင္း ျဖစ္သည္။) ေကတီဗီမွာ အဆိုေတာ္လုပ္သည္ဟု နာမည္တတ္ထားေသာ မိန္းကေလးမ်ားကို ဖာဟု ေခၚေသာ အခါ ဆတ္ဆတ္ခါ နာပါလိမ့္မည္။ ထို အနာသည္လည္း ထိုဘ၀မွ ရုန္းထြက္ရန္ တြန္းအား တစ္ခု ျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။ ထို႕အျပင္ ထိုအလုပ္ကို တရား၀င္ေရးမ၀င္ေရးထက္ “ဖာ” ဟူေသာ စကားကိုပင္ ႏွဳတ္မွ မထြက္ရဲေသာ အမ်ိဳးေကာင္း သမီးငယ္မ်ား ရိွေနေၾကာင္း ထင္ရွားေစရန္ ျဖစ္သည္။ ယခုစာသည္ ထိုဖာမ်ားကို တရား၀င္သင့္ မ၀င္သင့္ထက္ ေတြးေတာထိုက္ဖြယ္ရာမ်ားကို ေျပာျပရန္သာ ျဖစ္ပါသည္။
၃။ လက္ခံလိုသူတို႕ကမူ အေၾကာင္း အမ်ိဳးမ်ိဳးျပၾကသည္။ ျပည့္တန္ဆာသည္ ဘုရားရွင္လက္ ထက္ကပင္ ရိွခဲ့ေၾကာင္း (ဘုရားရွင္ႏွင့္ ေလာကီေရး မဆိုင္ပါ၊ ဘုရားရွင္လက္ထက္တြင္ သူခိုးလည္း ရိွပါသည္၊ မည္သည့္လက္ထက္တြင္မဆို ျပည့္တန္ဆာရိွပါသည္၊ ရိွတိုင္း လက္ခံရန္မလိုပါ) တိုင္းျပည္ကို အလွတန္ဆာဆင္ေပးသျဖင့္ ျပည့္တန္ဆာဟုေခၚေၾကာင္း (မည္သို႕နာမည္တတ္ တတ္၊ ဖာသည္ဖာပင္ျဖစ္သည္) တရား၀င္ သတ္မွတ္ျခင္းျဖင့္ ရဲမ်ားကို လိုင္းေၾကး ဆတ္ေၾကးေပးရျခင္းမွ ကင္းလြတ္ႏိုင္ေၾကာင္း၊ ေဆးစစ္ခ်က္မ်ား လုပ္ႏိုင္သျဖင့္ စိတ္ခ်ရေၾကာင္း မ်ား ေျပာျပၾကပါသည္။ (ထိုကိစၥမ်ားကိုလည္း ရွင္းရပါမည္၊ ခဏသည္းခံပါ)
၄။ ကေလးေျပာ ေျပာလိုက္လွ်င္မူ ကိစၥျပတ္ပါသည္။ ျပည့္တန္ဆာ ကိစၥ တရား၀င္ေရး သေဘာ တူသူမ်ားသည္ မိမိမိတ္ေဆြမ်ားကို “ငါ့ညီမကေတာ့ လိုင္စင္ရဖာကြ” ဟု ေျပာရဲပါမည္လား။ ကိုယ့္အမ်ိဳးထဲတြင္ တရား၀င္ ဖာခန္းေထာင္သူမ်ားရိွလွ်င္ သေဘာတူမည္လား။ မိုက္ရိုင္းခ်င္၍ မဟုတ္ပါ။ လူဆိုသည္မွာ ကိုယ့္ႏွလံုးသားထဲတြင္ရိွေသာ ႀကိဳးကို ဆြဲလွဳပ္မွ နာခ်င္သည္။ ဖာမ်ားကို မသနား၍ မဟုတ္ပါ။ သနားသည္ႏွင့္ တရား၀င္လုပ္ကာ သူရဲေကာင္းဘြဲ႕ေပးရန္လည္း မလိုပါ။ ဖခင္နဖူးမွ ျခင္ကို ရဲတင္းႏွင့္ ထုသတ္ေသာ ေစတနာကို ေစတနာဟု မသတ္မွတ္လိုပါ။ ေစတနာကို ပညာတြဲမွ သာဓုေခၚရပါမည္။
၅။ ျပည့္တန္ဆာ ကိစၥကို အစိုးရတစ္ရပ္အေနျဖင့္ သံုးမ်ိဳး ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ပါသည္။ ၁) ျပစ္မွဳ အျဖစ္ သတ္မွတ္ျခင္းCriminalisation၊(၂)ဥပေဒေဘာင္အတြင္းကန္႕သတ္ေဆာင္ရြက္ေစျခင္းLegalisation ၊ ၃) ျပစ္မွဳအျဖစ္ လံုး၀ မသတ္မွတ္ေတာ့ျခင္း Decriminalisation တို႕ ျဖစ္ပါသည္။ ဒီမိုကေရစီ အစိုး ရ တိုင္း ျပည့္တန္ဆာကိစၥကို တရား၀င္ ခြင့္ျပဳသည္မဟုတ္ပါ။ အထက္ပါ သံုးမ်ိဳးကို ႏိုင္ငံ အ လိုက္ ေဆာင္ရြက္ၾကသလို ႏိုင္ငံတစ္ခုအတြင္းရိွ ေဒသအလိုက္ေဆာင္ရြက္ၾက၊ ျငင္းပယ္ၾက၊ လက္ ခံၾကသည္လည္း ရိွပါသည္။
၆။ ျပည့္တန္ဆာကိစၥကို္ ျပစ္မွဳေဘာင္အတြင္း သြတ္သြင္းရာတြင္လည္း ႏွစ္မ်ိဳးရိွပါသည္။ အလံုး စံုေသာ လိင္အေရာင္းအ၀ယ္ကိစၥမွန္သမွ် တားျမစ္ျခင္း Prohibitionist ႏွင့္ လိင္အေရာင္း အ၀ယ္ ကိုခြင့္ျပဳၿပီး က်န္ဆက္စပ္သမွ်တားျမစ္ျခင္း Abolitionist (ဥပမာ- အမ်ားျပည္သူေနရာ လိင္ေရာင္း ၀ယ္ျခင္း၊ ျမဴဆြယ္ျခင္း၊ ဇိမ္နန္းေထာင္ျခင္း) တို႕ ျဖစ္ပါသည္။ ယခု ျမန္မာႏိုင္ငံ တြင္ ေျပာေနၾက သူမ်ားသည္ ဥပေဒအတြင္းမွ ျပည့္တန္ဆာ လုပ္ကိုင္ခြင့္ျပဳျခင္းကို ေတာင္းဆိုေနသည္ဟု ယူဆ သည့္ အေလ်ာက္ ထိုကိစၥကို အေသးစိတ္ပါမည္။
၇။ ျပည့္တန္ဆာလုပ္ငန္းကို တရား၀င္ ခြင့္ျပဳလိုက္ေသာအခါ တရား၀င္ေစရန္ လုပ္ရေသာ ကိစၥ မ်ား ပါလာပါသည္။ မွတ္ပံုတင္ျခင္း၊ လိုင္စင္ခ်ေပးျခင္း၊ မစစ္မေနရ ေဆးစစ္ေစျခင္း စသည္ တို႕ ျဖစ္ပါသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ ဖာမ်ားသည္ မ်ားေသာအားျဖင့္ နယ္လွည့္လိင္ လုပ္သား မ်ား ျဖစ္ပါသည္။ တစ္ေနရာတြင္ ၾကာရွည္ေနလွ်င္ ေဖာက္သည္ရသည္ဟု ယူဆႏိုင္ေသာ သာမန္ အေရာင္း အ၀ယ္ကိစၥမဟုတ္ပါ။ ေနရာသစ္မွ လူအသစ္ဟုထင္ၾကပါသည္။ မွတ္ပံုတင္၀ယ္ သက္ တမ္း ရင့္ေနေသာ ျပည့္တန္ဆာကို မည္သူမွ ငွားရမ္းေပ်ာ္ပါးလိုမည္ မဟုတ္ပါ။ ထိုျပည့္တန္ဆာ မ်ားအား တရား၀င္ မွတ္ပံုတင္လာမည္ဟု ထင္လွ်င္ထိုင္ေစာင့္ပါ။ မလာပါ။ လိုင္စင္သက္တမ္း တိုးျခင္း၊ ေဆးစစ္ျခင္းကိုလည္းတစ္ေနရာတည္းတြင္လုပ္ပါမည္လား။သံသယရိွရပါသည္။ ေဆးမေအာင္လွ်င္လည္း “ေကာင္းေရာင္းေကာင္း၀ယ္”လုပ္စားမည္လား။တရား၀င္ဖာမွာတရားမ၀င္ဖာအျဖစ္ ေျပာင္းသြားျခင္းသာ ျဖစ္ပါမည္။ အသက္မျပည့္၍ မွတ္ပံုတင္မလုပ္ရေသာ ျပည့္တန္ဆာသည္ ထိုအလုပ္ကို အသက္ျပည့္သည္ အ ထိ ေစာင့္ေနမည္လား။
၈။ ေနာက္တစ္ခ်က္သည္ ျပည့္တန္ဆာလုပ္ငန္းကို တရား၀င္ သတ္မွတ္ျခင္းျဖင့္ ရာဇ၀တ္ မွဳ ေလ်ာ့က်ႏိုင္သည္ ဆိုေသာ အေကာက္အယူျဖစ္သည္။ ရာဇ၀တ္မွဳတြင္ အုပ္စုဖြဲ႕ အႏိုင္က်င့္ျခင္း၊ ရဲေၾကးေပးရျခင္း၊ ကေလးျပည့္တန္ဆာ၊ လူကုန္ကူးမွဳ စသည္တို႕ ေလ်ာ့က်မည္ဟု ဆျိုခင္းျဖစ္ ပါသည္။ အေရာင္းအ၀ယ္သေဘာကို နားမလည္၍ ေျပာျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ငယ္ငယ္ကိုမွ တပ္မက္ သူ၊ အပ်ိဳဘ၀ ၀ယ္လိုသူ (ကန္ေတာ့ပါသည္၊ မရွင္းမည္စိုး၍ ရိုင္းရိုင္းဆိုပါမည္၊ ပါကင္ေဖာက္လိုသူ) စသည္တို႕ရိွေနလွ်င္ ေမွာင္ခိုေစ်းကြက္ရိွေနမည္သာျဖစ္သည္။ ထိုသို႕ရိွေနလွ်င္ ရဲအဂတိကိစၥ ရိွေနဦးမည္သာျဖစ္သည္။ ရဲမ်ား ရဲေၾကးေတာင္းသည္ကို ပေပ်ာက္ရန္ ျပည့္တန္ဆာ တရား၀င္ေရး လုပ္မည္လား၊ ရဲအဂတိလိုက္စားမွဳ ပေပ်ာက္ေရးလုပ္ရမည္လား ရွင္းေအာင္ေတြးေစခ်င္ပါသည္။ ရဲကမူ ဖာေၾကး မရလွ်င္ ႏွစ္လံုးသံုးလံုးသမားဆီမွေတာင္းပါမည္။
၉။ လိင္အေရာင္းအ၀ယ္ကိစၥသည္ ေရာင္းသူ၀ယ္သူ ႏွစ္ဦးတည္းသာ ရိွေသာ ကိစၥလို မရိုးရွင္းပါ။ တတိယလူ အၿမဲလိုလိုရိွပါသည္။ ထို ျပည့္တန္ဆာမ်ားကို ႀကိဳးကိုင္ျခယ္လွယ္ေနေသာ ဇိမ္ေခါင္း ပင္ျဖစ္ပါသည္။ ထိုေခါင္းမ်ားသည္ မ်ားေသာ အားျဖင့္ လူဆိုးလူမိုက္မ်ားျဖစ္ၾကပါသည္။ တရား ၀င္ျဖစ္လာေသာ ျပည္တန္ဆာကိစၥမ်ားတြင္ ထို မန္ေနဂ်ာမ်ား တရား၀င္ ေပၚေပါက္လာၿပီး ရာဇ ၀တ္မွဳကို က်ဴးလြန္ႏိုင္ေျခ ပိုမ်ားလာပါမည္။ ျပည့္တန္ဆာမ်ားကို ေခါင္းပံုျဖတ္ျခင္း၊ ပခ်ဳပ္ ဆိုင္ေထာင္ျခင္း၊ အတင္းအၾကပ္ ဖာဇာတ္သြင္းျခင္းတို႕ကို တရား၀င္လုပ္လာႏိုင္ပါသည္။ ျဖစ္ၿပီး လွ်င္မ်က္ေစ့မွိတ္သည္ကမ်ားပါသည္။ ျပည့္တန္ဆာႏြံသည္ရုန္းထြက္ရန္ခက္ပါသည္။ ျပည့္တန္ဆာကိစၥကို ဥပေဒျပဳလွ်င္ ထို ဖာေခါင္းမ်ားအတြက္ ဥပေဒ ထပ္၍ ျပဳရပါသည္။ ႏိုင္ငံတကာကို ၾကည့္ေစ ခ်င္ပါသည္။
၁၀။ ေနရာကိစၥသည္လည္းစဥ္းစားစရာကိစၥ ျဖစ္လာပါမည္။လမ္းေပၚမွဖာမ်ားအတြက္ ျမဴဆြယ္ရန္ ေနရာ သတ္မွတ္ေပးရပါမည္။ ေတြ႕ရာတြင္ ျမဴဆြယ္၍ မရပါ။ ဇိမ္နန္းေထာင္ရာတြင္လည္း ထို႕ အတူပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ထုိအရပ္ေဒသရိွ အမ်ိဳးေကာင္း သားသမီးမ်ား အေႏွာက္အယွက္ မျဖစ္ေစ ရန္ သီးသန္႕ေနရာ သတ္မွတ္ေပးရပါမည္။ ထို႕အျပင္ အမ်ားျပည္သူႏွင့္ ဆိုင္ေသာ ေနရာမ်ားတြင္ လိင္အေရာင္း အ၀ယ္လုပ္ျခင္း soliciting ကိုလည္း ထိန္းခ်ဳပ္ရပါမည္။ မည္သူသည္ မိမိေနရပ္ကို တရား၀င္ ဖာအရပ္ အျဖစ္ သတ္မွတ္ခံလိုပါမည္နည္း။ ျပည့္တန္ဆာ ဥပေဒကို လက္ခံလွ်င္ ထိုကိစၥမ်ားကို ထည့္သြင္း ခြင္ျပဳရမည္ျဖစ္သည္။ တံခါးေပါက္မွာ ျမဴဆြယ္ခြင့္၊ လမ္းေပၚ တြင္ ျမဴ ဆြယ္ခြင့္၊ အိမ္သို႕ အလုပ္သို႕ ဖာေခၚခြင့္၊ ဇိမ္နန္းေထာင္ခြင့္ စသျဖင့္ ပါ၀င္လာပါမည္။ သားပ်ိဳ သမီးပ်ိဳရိွေသာ အိမ္ေရွ႕တြင္ ပခ်ဳပ္ဆိုင္ေထာင္သည္ကို မည္သည့္ဖခင္က လက္ခံလိုပါမည္နည္း။
၁၁။ ထပ္မံစဥ္းစားစရာကိစၥသည္ဥပေဒအသက္၀င္ျခင္းကိစၥ ျဖစ္ပါသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ တြင္ ေဆး လိပ္အရက္မ်ားကို၁၈ႏွစ္မေက်ာ္သူမ်ားအားမေရာင္းရန္ဥပေဒရိွပါသည္။အားလံုးလိုလို မလိုက္နာ ပါ။ ထိုသို႕ ထိန္းညိွရန္ အဖြဲ႕ အစည္း အားေကာင္းမွဳ မရိွပဲ တရား၀င္ ခြင့္ျပဳလိုက္လွ်င္ အာဏာျဖင့္ ထိန္းခ်ဳပ္၍ ရေသာ ဘ၀မွ ထိန္းခ်ဳပ္ရန္ အခြင့္အာဏာ ပင္ေပ်ာက္သြားႏိုင္ပါသည္။ ဘာႏွင့္မွ ကိုင္ တြယ္မရပဲ လူကုန္ကူးမွဳ၊ ကေလးျပည့္တန္ဆာအမွဳတို႕ တရား၀င္ ျဖစ္လာႏိုင္ပါသည္။ ထိုသို႕ တရား၀င္လာလွ်င္ ေမွာင္ခိုျပည့္တန္ဆာကိစၥကိုမည္သူကိုင္တြယ္မည္နည္း။ရဲမ်ားကမူဖာေၾကးေကာက္ ရသည့္ အရသာကို သိၿပီး ျဖစ္ပါသည္။
၁၂။ ျပည့္တန္ဆာကိစၥကို ဥပေဒျဖင့္ ကန္႕သတ္ျခင္းသည္ လူထုအတြင္း လိင္မွဳေရာဂါမ်ား ကူး စက္မွဳကို ကန္႕သတ္ရန္ျဖစ္ပါသည္။ လူထုကို ဦးတည္ပါသည္။ ျပည့္တန္ဆာကိစၥကို ျပစ္မွဳအျဖစ္မွ ဖယ္ရွားလိုက္ျခင္းသည္ လူ႕အခြင့္အေရးကို ဦးတည္ပါသည္။ လူ႕အခြင့္အေရးေထာင့္မွ ၾကည့္သူ မ်ားသည္ ျပည့္တန္ဆာအမွဳကို သာမန္အေရာင္းအ၀ယ္ကိစၥ အျဖစ္ ဥပေဒလုပ္ရန္မလိုပဲ ရိွရင္းစြဲ တားျမစ္ဥပေဒကို ပယ္ဖ်က္ရံုသာရိွပါသည္။ ထိုအထိ လုပ္ရဲပါမည္လား။ ဥပေဒျဖင့္ ကန္႕သတ္ လွ်င္လည္း ျပည့္တန္ဆာမ်ားကို အႏၱရာယ္ရိွေသာ လိင္ကိစၥမ်ားအေၾကာင္း သင္တန္းေပးျခင္း၊ ဆာတီဖီကိတ္ လက္မွတ္ထုတ္ေပးျခင္းတို႕ ေဆာင္ရြက္ရပါမည္။
၁၃။ ထိုသို႕ ေဆာင္ရြက္ပါေသာ္လည္း ျပည့္တန္ဆာကို ဥပေဒျဖင့္ ခြင့္ျပဳျခင္း၏ အက်ိဳးရလာဒ္ကို သိသာထင္ရွားစြာမေတြ႕ရေၾကာင္းသူရို႕၀န္ခံၾကပါသည္။၁)ရလာဒ္ကိုသုေတသနျပဳမွဳ၊ ေစာင့္ၾကည့္ အဆင့္ျမွင့္ေပးမွဳ နည္းပါးျခင္းLittle evaluative research ၊ ၂) ဥပေဒေဘာင္ျဖင့္ ခ်ဥ္းကပ္နည္းမ်ား အတိုးအေလ်ာ့ လုပ္ရန္လြယ္ျခင္းVariations in legal frameworks within approaches ၊ ၃) အစီရင္ခံစားမ်ား၏ ရလာဒ္ကို တိုင္းတာတြက္ခ်က္ရန္ ခဲယဥ္းျခင္းValidity of reports ၊ ၄) အျငင္းပြားဖြယ္ရလာဒ္မ်ားရိွျခင္း Conflicting results (ဘာသာေရးသမားတို႕က သိပ္မ်ားေနၿပီ ထင္မည္၊ လူ႕အခြင့္အေရးသမားက လိုေသးသည္ထင္မည္) တို႕ေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။
၁၄။ အဆံုးသတ္ေျပာရလွ်င္ ဖူကူယားမား၏ ႏိုင္ငံတည္ေဆာက္ေရး စာအုပ္္မွ အမွတ္ရမိ သည္ကို ေျပာျပလိုပါသည္။ ဒီမိုကေရစီေဖၚေဆာင္ရာတြင္ ယဥ္ေက်းမွဳဖက္တာသည္ ေရြ႕ေျပာင္းရ အလြန္ခက္ပါသည္။ ျပည့္တန္ဆာကိစၥကို ယဥ္ေက်းမွဳဖက္တာေပၚတင္ၾကည့္ေစခ်င္ပါသည္။ (ယဥ္ေက်း မွဳကို အေၾကာင္းျပ၍ ျငင္းျခင္း မဟုတ္ပါ၊ ျပည့္တန္ဆာကိစၥကို ျပည္သူတို႕၏ ယဥ္ေက်း မွဳအေပၚလက္ခံေသာ သို႕မဟုတ္ ျငင္းပယ္ေသာ ဓေလ့အေပၚတင္ၾကည့္ေစရန္ ဆိုလိုပါ သည္။ ျပည္သူ တို႕ အလြယ္တကူ ေခါင္းၿငိမ့္မည္ေလာ၊ ျငင္းပယ္မည္ေလာ ဆိုသည္ကို စဥ္းစား ရန္ ျဖစ္ပါသည္) ထိုအလုပ္ကို မဆိုထားႏွင့္၊ ဖာဟူေသာစကားကိုပင္ ႏွဳတ္က မထြက္ရဲသူမ်ား ရိွေၾကာင္း သိေစလိုပါသည္။
၁၅။ သူရို႕ဆီမွာ၊ သူရို႕ဆီမွာႏွင့္ လြယ္လင့္တကူ ဒီမိုကို ကေရစီျပသူမ်ား စဥ္းစားေစခ်င္ပါသည္။ သူရို႕ဆီ မွာတိုင္း ျပည့္တန္ဆာဥပေဒကို လက္ခံၾကသည္မဟုတ္ပါ။ တားျမစ္ေသာႏိုင္ငံမ်ားစြာရိွ ပါသည္။ ကိုယ့္အေျခအေနကို မသံုးသပ္ပဲ လြယ္လင့္တကူ တင္သြင္းလို၍ မရပါ။ သူ႕ေရေျမ မွာေပါက္တိုင္း ကိုယ့္ေရေျမႏွင့္ အံမ၀င္ပါ။ (ယခုစာစုတြင္ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမွဳကို အေၾကာင္းျပ၍ မျငင္းခဲ့ပါ၊ ) ဆင္ျခင္တံုတရားကို သံုး၍ သံုးသပ္ေစလိုပါသည္ခင္ဗ်ား။
၁၆။ ထို႕ထက္ပို၍ ဆိုရန္ မရိွပါ။
ေနာက္ဆက္တြဲ
ဆရာဦးေမာင္ေမာင္ျမင့္မွ ဖံုးဆက္၍ ေဆြးေႏြး အားေပးသျဖင့္ ေက်းဇူးတင္ရပါသည္။ ဆရာေျပာေသာ ေျဖရွင္းရန္ နည္းလမ္းမ်ားကို (နားလည္သမွ်) တင္ေပးပါမည္။
(၁) ျပည့္တန္ဆာကိစၥသည္ ပေပ်ာက္ရန္ လုပ္မရပါ။ ပေပ်ာက္ရန္ လုပ္မရ၍ တရား၀င္ လုပ္ရမည္ဟု မဆိုလိုပါ။ တိုးတိုးႀကိတ္ႀကိတ္ ေျဖရွင္းျခင္းကိုသာ ကာယကံရွင္မ်ားက ပိုသေဘာ က်ပါ သည္။ တရား၀င္ဖာအျဖစ္ရပ္တည္ရန္သည္ ေနာင္ေရးရိွပါေသးသည္။ အသက္ႀကီးလာလွ်င္ မိသားစုႏွင့္ ေနခ်င္ၾကပါလိမ့္မည္။ မည္သူမွ ထာ၀စဥ္ဖာလုပ္မရပါ။ ဖာမွတ္ပံုတင္ထားလွ်င္ အသက္ႀကီးလွ်င္ ေခါင္းျဖစ္သြားပါမည္။ မွတ္ပံုမတင္လွ်င္ မသိလိုက္ မသိဘာသာ စြန္႕ခြာ၍ ရႏိုင္ ပါသည္။
(၂) ဆရာေျပာျပေသာ ဥပမာေလး အလြန္ေကာင္းပါသည္။ အမိန္႕ရ အေပါင္ဆိုင္သည္ အေပါင္ ဆိုင္ သတ္သတ္လုပ္ပါက မည္သူမွ မ၀င္လိုပါ။ (ဆိုင္ထဲ၀င္လွ်င္ ေပါင္ရန္မွန္း လူတိုင္း သိပါသည္) အေပါင္ဆိုင္ကို စတိုးဆိုင္ေလးႏွင့္ တြဲဖြင့္ပါမွ ပစၥည္းေလး တစ္ခုခု ၀ယ္သလိုႏွင့္ ၀င္ေပါင္ပါ သည္။ ေကတီဗီအဆိုေတာ္လုပ္ျခင္းသည္ ထိုသို႕ သေဘာပါေနပါသည္။ ဖာမ်ားမွတ္ပံုတင္မည္မ ဟုတ္ပါ။ မတင္မည့္အတူတူ အျခားေသာ နည္းလမ္းမ်ားျဖင့္ ဖာကိစၥ ပေပ်ာက္ရန္ ႀကိဳးစားေစ ခ်င္ပါသည္။
(၃) ဖာထက္ အေရးႀကီးသည္မွာ ခ်ဳပ္ထားေသာ ေခါင္းမ်ားျဖစ္ပါသည္။ သူရို႕က ဖာမ်ားကို ေခါင္း ပံုျဖတ္ျခင္း၊ ဇိမ္ခန္းေထာင္ျခင္း၊ ဖာဇာတ္သြင္းျခင္းမ်ား လုပ္ပါသည္။ ဖာကိုဖမ္းသျဖင့္ ျပႆနာ မေျပလည္ပါ။ အညွာက ေခါင္းမ်ားျဖစ္ပါသည္။ ဖာမ်ားကို ကယ္လိုလွ်င္ ေခါင္းကို အားေပးေသာ ဥပေဒျပဳေရးထက္ သူရို႕ကို အေရးယူႏိုင္ရန္သာ ႀကိုးစားေစခ်င္ပါသည္။
From:သကၠမိုးညိဳ
No comments:
Post a Comment