ေနဇင္လတ္
အလြန္ပဲြေကာင္းတဲ့ ဖူကူယားမားနဲ႔ လာရီဒိုင္းမြန္းတို႔ရဲ႕ ပဲြကို သြားခဲ့ခ်င္ေပမယ့္ လဲြခဲ့ရပါတယ္။ ဆရာတစ္ဦးက အနွစ္ခ်ဳပ္ကို ျပန္ေျပာျပလို႔ နားေထာင္ လိုက္ရတယ္။ ဖူကူးယားမားနဲ႔ ဧရာ၀တီ မီဒီယာတို႔ရဲ႕ အေမးအေျဖ ေကာ္ပီေလး ေပးသြားခဲ့တယ္။ ဘာပဲေျပာေျပာ ဖူကူယားမား ဆိုတာ ကမၻာေက်ာ္ ပညာရွင္။ သူ့စကားေတြကို အေလးအနက္ ထားသင့္တယ္။ အလကား ကမၻာေက်ာ္ခဲ့တဲ့ သူေတြမွ မဟုတ္တာ။
ဖူကူယားမားက အေမရိကန္ သမၼတ ေရာ္နယ္ရီဂင္ လက္ထက္မွာ နိုင္ငံျခားေရး မူ၀ါဒ အၾကံေပး။ သူရဲ႕'သမိုင္းနိဂံုး' က လွ်မ္းလွ်မ္းေတာက္ နာမည္ၾကီးခဲ့တယ္။ ေနာက္ပိုင္းေတာ့လည္း အျငင္းပြား ဖြယ္ရာ အေတာ္ေလး ျဖစ္ခဲ့ရတဲ့ အယူအဆေပါ့ေလ။ ဘယ္လိုပဲ အျငင္းပြားခဲ့ပြားခဲ့ သူ႔စာအုပ္ေတြ ကေတာ့ လူဖတ္မ်ား၊ လူေျပာမ်ား၊ လူစိတ္၀င္စားမႈမ်ားတဲ့ အေပၚမွာေတာ့ ဘယ္သူမွ ျငင္းဆိုၾက မွာ မဟုတ္ဘူး။
ျမန္မာ့ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရးေတြစျပီး နွစ္နွစ္ေလာက္ အၾကာမွာ ထင္တယ္။ ဖူကူယားမား ျမန္မာ ကို လာသြားတယ္။ ေနျပည္ေတာ္မွာ ေဟာေျပာပဲြ လုပ္ခဲ့တယ္။ သြားနားေထာင္ ျဖစ္ တယ္။ ေကာ္ ဖီေသာက္ နားခိ်န္မွာ သူနဲ႔လည္း စကားေျပာ ျဖစ္ခဲ့တယ္။
လက္ေတြ႔က်က် ရႈျမင္တတ္သူ တစ္ဦးျဖစ္မွန္း သတိထားမိတယ္။ ပညာရွင္ တစ္ဦးလိုလည္း ရပ္တည္ျပီး ဘယ္သူ႔မဆို ေျပာစရာရိွ ေျပာရဲတဲ့သူပါ။ ဒါေပမဲ့ စကားလံုးကိုေတာ့ ျပင္းျပင္း ထန္ထန္ သံုးေလ့ရိွဟန္ မတူဘူး။
အခုတစ္ေခါက္ ဖူကူယားမား၊ ရန္ကုန္ကို ထပ္ျပီး ေရာက္လာခဲ့ျပန္ပါတယ္။ ဧရာ၀တီကလည္း အဓိက အခ်က္ေတြကိုပဲ ေမးသြားျပီး ဖူကူယားမားကလည္း ခပ္တိုတို တုတ္တုတ္ပဲ လိုရင္းကို ေျဖသြားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ေ၀့ေ၀့လည္လည္ ေျဖဆိုထားတာ မဟုတ္ဘဲ သမာသမတ္က်က် အကိုးအကားနဲ႔ ေျဖသြားတာမို႔ ျမန္မာ့နိုင္ငံေရးမွာ အဓိက အခန္းက ပါ၀င္ေနတဲ့ ဇာတ္ရုပ္ေတြ သတိထား စဥ္းစားသင့္တယ္လို႔ ျမင္ပါတယ္။
အေျပာင္းအလဲ အေပၚအျမင္
ဧရာ၀တီက ျမန္မာနိုင္ငံရဲ႕ အေျပာင္းအလဲ အေပၚ အျမင္ကို ေမးတယ္။ ဖူကူးယားမားက တိုးတက္တဲ့ ေျပာင္းလဲမႈေတြကို ေထာက္ျပခဲ့ပါတယ္။ ေမာ္ေတာ္ကားေတြ၊ ရင္းနီွးျမွပ္နံွမႈေတြ၊ ေဆာက္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းေတြ၊ နိုင္ငံေရးအရ တေရြ႕ေရြ႕ ျဖစ္စဥ္နဲ႔ ေျပာင္းလဲေနတာကိုလည္း ေျပာသြားတယ္။
ျပီးခဲ့တဲ့ တစ္ေခါက္ သူလာတုန္းက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို အိုင္ကြန္ တစ္ဦးအေနနဲ႔ ျမင္ခဲ့ရေၾကာင္း၊ ဒီတစ္ေခါက္မွာေတာ့ ရႈပ္ေထြးလွတဲ့ ခန္႔မွန္းမႈေတြကို ေတြ႔ရေၾကာင္း ပါးပါး နပ္နပ္ ေျဖသြားတယ္။
ျပည္ခိုင္ျဖိဳး အတြင္းမွာ ၾကီးမားတဲ့ အေျပာင္းအလဲေတြ ျဖစ္ခဲ့တာေရာ၊ NLD အတြင္းမွာ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ေရြးခ်ယ္မႈနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး အၾကီးအက်ယ္ ပဋိပကၡ ျဖစ္တာေတြ၊ အခိ်ဳ႕ျမိဳ႕နယ္ အလိုက္ နုတ္ထြက္ ၾကတာေတြကို ဖူကူယားမား သိထားတဲ့ သေဘာလို႔ ယူဆရပါတယ္။
အထူးသျဖင့္ '၈၈' က ဦးကိုကိုၾကီး၊ ေဒါက္တာညိုညိုသင္း တို႔လို လူသိမ်ားတဲ့ သူေတြကို NLD က ကိုယ္စားလွယ္ အျဖစ္ကေန ျငင္းပယ္လိုက္တဲ့ ဂယက္က ျပည္တြင္းမွာ သာမကဘဲ နိုင္ငံတကာ အဆင့္ထိ အေတာ္ က်ယ္ျပန္႔ သြားခဲ့တယ္။ NLD ကို အမ်ားစုက နားမလည္နိုင္ေအာင္ ရိွခဲ့ၾကတယ္။
သူတို႔တစ္ေတြ NLD ပါတီ၀င္စဥ္တုန္းက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က လက္ခံ ေတြ႔ဆံုမေပးခဲ့ဘဲ ကိုယ္စားလွယ္ အျဖစ္က ျငင္းဆန္လို႔ အေတာ္မ်ားမ်ား မေက်နပ္သံေတြ ထြက္လာမွ ေတြ႔ဆံုခဲ့တဲ့ အေပၚမွာလည္း ေ၀ဖန္မႈေတြ ေတာ္ေတာ္ ျမင့္တက္လာခဲ့တာ ေတြ႔ရတယ္။ ေျပာရရင္ ဖူကူယားမား အတြက္ မင္သက္ မိေစမယ့္ အေျပာင္းအလဲေတြ ျဖစ္နိုင္ပါလိမ့္မယ္။
ျမင့္မားတဲ့ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြ
ေနာက္ေမးခြန္း တစ္ခုက ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ျမင့္မားမႈနဲ႔ ပတ္သက္ေနတယ္။
ဖူကူယားမားက ရိုးရိုးသားသားနဲ႔ပဲ ခပ္တိုတို တုတ္တုတ္ ေျဖခဲ့တယ္။ သူ႔အေနနဲ႔ ျမန္မာ့နိုင္ငံေရးနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး ျပည့္ျပည့္စံုစံု မသိေသးေၾကာင္း၊ ဒါေၾကာင့္ ေသေသခ်ာခ်ာ မေျပာနိုင္ေၾကာင္း၊ NLD အေနနဲ႔ တစ္ဦး တစ္ေယာက္တည္း အေပၚမွာ မီွတည္ေနတာထက္ စာရင္ အျခား အဖဲြ႔အစည္းေတြလိုပဲ အင္စတီက်ဴးရွင္း ေကာင္းျဖစ္ေအာင္ တည္ေဆာက္ဖို႔ လိုတယ္လို႔ ေထာက္ျပထားတယ္။
ေရြးေကာက္ပဲြ နီးလာတာနဲ႔ အမွ် NLD အတြင္းမွာရိွတဲ့ ပဋိပကၡေတြ တစ္ေန႔တျခား ပိုတိုးပြားလာတာ ေတြ႔ေနရတယ္။ တစ္ခါမွ် မေမွ်ာ္လင့္တဲ့ NLD ကို NLD က ဆႏၵျပျခင္း၊ ဆႏၵျပသူေတြကို NLD က ထုတ္ပယ္ျခင္းေတြ အဆင့္ထိ ျဖစ္လာခဲ့တယ္။
ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း ေရြးခ်ယ္မႈနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး တခိ်ဳ႕ ေနရာေတြမွာ ေအာက္ေျခက စိစစ္ျပီး တင္ျပသူေတြ တစ္ေယာက္မွကို ပါမလာလို႔ ေအာင္နိုင္ငံေရး အဖဲြ႔ တစ္ခုလံုးအထိ နုတ္ထြက္ သြားတာေတြလည္း ေန႔စဥ္နဲ႔ အမွ်ေလာက္ ၾကားေနရျပန္ပါတယ္။ အင္စတီက်ဴးရွင္း ေတာင့္တင္းခိုင္မာဖို႔ ဖူကူယားမား ေထာက္ျပသြားတာ ဒီအခ်က္ေတြကို စိုးရိမ္လို႔နဲ႔ တူတယ္လို႔ ယူဆရပါတယ္။ တစ္စိတ္ တစ္ပိုင္းေပါ့ေလ။
အခြင့္အလမ္း ဆံုးရံႈးသြားတယ္
ဧရာ၀တီက ေမးတဲ့ ေမးခြန္းတစ္ခုမွာ အတိုက္အခံ ပါတီဟာ အခြင့္အလမ္းေကာင္း တစ္ခုကို ဆုပ္ဆုပ္ကိုင္ကိုင္ ရနိုင္ရာကေန လက္လႊတ္ ဆံုးရံႈးသြားတယ္။ ျပီးေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အေနနဲ႔ သူရဲ႕နိုင္ငံေရး ကစားကြက္ေတြမွာ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ မရိွခဲ့ဘူး ဆိုတာကိုလည္း ေမးခဲ့တာ ဖတ္လိုက္ရတယ္။ ဖူကူယားမားက Poland က Lech Walesa လႈပ္ရွား ေဆာင္ရြက္မႈေတြနဲ႔ ဥပမာေပးျပီး ေျဖခဲ့တယ္။ Walesa ပိုလန္မွာရိွတဲ့ လူမႈအဖဲြ႔အစည္း အားလံုးေလာက္ကို ကိုယ္စားျပဳထားတယ္တဲ့။
ဒါေပမဲ့ ေရြးေကာက္ပဲြျပီးလို႔ တစ္နွစ္၊ နွစ္နွစ္ အတြင္းေလာက္မွာ ေပ်ာက္ကြယ္သြားခဲ့ျပီး နိုင္ငံေရး အင္အားသစ္ေတြ ထြက္ေပၚလာခဲ့တာနဲ႔ ေထာက္ျပ ေပးခဲ့တယ္။ Walesa သမၼတအျဖစ္ ေရြးေကာက္ ခံလိုက္ရေပမယ့္ ထိထိေရာက္ေရာက္ မေဆာင္ရြက္နိုင္ခဲ့လို႔ ေဘးေရာက္သြားတာ။ သူ့ေနရာမွာ အျခားသူနဲ႔ အစားထိုး ခံလိုက္ရတာကို သင္ခန္းစာယူနိုင္ဖို႔ ဥပမာ ေပးသြားခဲ့တာ ေတြ႔ရတယ္။ ျမန္မာနိုင္ငံမွာလည္း ေရြးေကာက္ပဲြ ျပီးရင္ ပိုလန္လို ျဖစ္နိုင္တယ္လို႔ တည့္တည့္ၾကီး သတိေပးသြားခဲ့တာ ေတြ႔ရတယ္။
လာမယ့္ ေရြးေကာက္ပဲြ အေပၚကို အျမင္ေတာင္းခံေတာ့ ဖူကူယားမားက NLD အေနနဲ႔ အခြင့္အလမ္း ေကာင္းေတြ ရိွေနတယ္လို႔ ေျပာသြားပါတယ္။
ေနာက္ေမးခြန္းကေတာ့ စစ္တပ္ ေခါင္းေဆာင္ေတြ အေနနဲ႔ နိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ ရင္းျမစ္ေတြကို ထိန္းခ်ဳပ္ အသံုးျပဳတဲ့ ေမးခြန္းပါ။ ဒီေနရာမွာ ဖူကူယားမားလိုသာ ျပည္တြင္းက လူတစ္ဦးဦးက ေျဖမိလိုက္ရင္ ေတာ္ေတာ္ အေျပာခံရမွာ အေသအခ်ာပါပဲ။ ဖူကူယားမား ကေတာ့ တရားမွ်တမႈ ဆိုတာ အေရးၾကီးတာ မွန္ေပမယ့္ ေလာေလာဆယ္ သြားေနတဲ့ နိုင္ငံေရးနဲ႔ ခိ်န္ဆေပးရမယ္ဆိုတဲ့ သေဘာကို ျပတ္ျပတ္သားသား ေျဖသြားတာ ေတြ႔ရတယ္။
သူ႔အေနနဲ႔ စီးပြားေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြကို ဦးစားေပးသင့္တယ္လို႔ ေျပာတယ္။ ေတာင္အာဖရိကနဲ႔ နိႈင္းယွဥ္ေပးထားတယ္။ Nelson Mandela သမၼတျဖစ္ျပီး တရားမွ်တမႈေတြ မရိွေသးပါဘူးတဲ့။ တကယ္လို႔မ်ား အခိ်န္ အားလံုးကို တရားမွ်တမႈ အတြက္သာ သံုးေနမယ္ဆိုရင္ နိုင္ငံေရး တိုးတက္မႈနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး ဘာမွ ျဖစ္ျဖစ္ ေျမာက္ေျမာက္ ျဖစ္ေအာင္ လုပ္နိုင္မွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ေထာက္ျပ သတိေပးထားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။
ဖူကူယားမား ေျပာတာ အေတာ္ လက္ေတြ႔က်ပါတယ္။ သာမည မဟုတ္ေပမယ့္ တျခားကိစၥေတြကို ျပိုင္တူ တျဖည္းျဖည္း ေလွ်ာ့ခ်ေဆာင္ရြက္ျပီး အဓိကကိုသာ ဦးတည္ေစခ်င္တဲ့ သေဘာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ေျပာခ်င္တာက စီးပြားေရးပါ။
(၂၅) ရာခိုင္နႈန္းကို ဖူကူယားမား ေထာက္ခံသလား
ေနာက္ စိတ္၀င္စားဖြယ္ရာ ေကာင္းတဲ့ ေမးခြန္းက လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ (၂၅) ရာခိုင္နႈန္းကို တပ္မေတာ္က ရယူထားတဲ့ ေမးခြန္းပါ။ ရင့္က်က္တဲ့ ဒီမိုကေရစီ စံနႈန္းအရဆိုရင္ အဲဒီ (၂၅) ရာခိုင္နႈန္းက မရိွသင့္ေပမယ့္ အကူးအေျပာင္းရဲ့ သဘာ၀ကို ေကာင္းေကာင္း သိထားတဲ့ ဖူကူယားမား ကေတာ့ သူ႔ရဲ႕ ဦးစားေပး ေရြးခ်ယ္မႈပါလို႔ အေကာင္းဘက္က ေျပာသြားတယ္။
တျဖည္းျဖည္း ေျပာင္းလဲရမယ့္ အရာလို႔လည္း ေျပာပါေသးတယ္။ အဲဒါကို ခီ်လီနိုင္ငံက Pinochet နဲ႔ ဥပမာ ေပးသြားတယ္။ ဆီးနိတ္မွာ တပ္မေတာ္ အတြက္ အရန္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြကိုေတာင္ ထားေပးထားတယ္။ (၁၅) နွစ္ၾကာမွာ ေလွ်ာ့ခ်သြားတယ္ ဆိုတာနဲ႔ ဥပမာ ေပးထားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။
ဖူကူယားမားက နိုင္ငံမ်ားစြာရဲ့ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရး ပံုစံေတြကို အမ်ားၾကီး ေလ့လာထားေတာ့ အခု ျမန္မာနိုင္ငံမွ (၂၅) ရာခိုင္နႈန္း တပ္မေတာ္ က႑ကို သိပ္ျပီး အျပစ္ျမင္ဟန္ မတူဘဲ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းပဲ သူ႔သေဘာထားကို ထုတ္ေဖာ္သြားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။
ေနာက္ဆံုးေတာ့ စီးပြားေရး
ဖူကူယားမား အေနနဲ႔ စီးပြားေရး ကိုေတာ့ နိုင္ငံတိုင္း အေလးထား လုပ္ေဆာင္နိုင္ဖို႔ အေသအခ်ာ ေထာက္ျပထားတာ ေတြ႔ရတယ္။ ပုဂၢလိက က႑ တိုးျမင့္ေပးရမယ္။ မွန္ကန္တဲ့ ယွဥ္ျပိဳင္မႈကို ေပးရမယ္။ သူသံုးသြားတဲ့ အထဲမွာ အေတာ္ သေဘာက်တဲ့ အသံုးက "The most important thing is, you need to have a brain trust"။
အဆံုးအျဖတ္နဲ႔ ပညာေပၚ ယံုၾကည္မႈလို႔ အဓိပၸာယ္ ဖြင့္နိုင္မလား မဆိုနိုင္ပါဘူး။ အင္ဒိုနီးရွား ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရးမွာ ဆူဟာတိုက 'ဘာကေလမာဖီးယား' ကို သံုးသြားတာ။ (ဘာကေလ တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းဆင္း ပညာရွင္မ်ားကို အစုအဖဲြ႔နဲ႔ အသံုးျပဳသြားတာ။)
ခီ်လီမွာ'ခီ်ကာဂိုမာဖီးယား' ကို သံုးသြားတာေတြနဲ႔ နိႈင္းယွဥ္ ေထာက္ျပထားပါတယ္။ မွန္လည္း မွန္ပါတယ္။ အဲဒီပညာရွင္ အဖဲြ႔ေတြကပဲ နိုင္ငံကို တိုးတက္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္သြားတာ ဖတ္ဖူးပါတယ္။
သံုးသပ္ခ်က္
ဖူကူယားမားဟာ ပညာရွင္ ရႈေထာင့္က ရပ္တည္သလို၊ လက္ေတြ႔က်တဲ့ နိုင္ငံေရး အေပၚမွာလည္း ရပ္တည္ထားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ စံညႊန္းေတြကို ေျပာေလ့ သိပ္မရိွတဲ့ ပညာရွင္ပါ။ လက္ေတြ႔က်က် ျဖစ္သင့္တာကို ေဆာင္ရြက္ျပီးမွ စံနႈန္းကို လိုက္ပါေစခ်င္တဲ့ သေဘာေတြ႔ရတယ္။
ပထမ တစ္ေခါက္လာတုန္းက သူ႔ေဟာေျပာပဲြရဲ့ အနွစ္ခ်ဳပ္နဲ႔ ဒီတစ္ေခါက္ သူ႔ေဟာေျပာပဲြ၊ ဧရာ၀တီနဲ႔ အင္တာဗ်ဴးက အေမးအေျဖေတြကို ေလ့လာရင္ ျမန္မာ့ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈရဲ႕ တိုးတက္မႈကို လက္ခံထားတာ ေတြ႔ရျပီး၊ ျမန္မာ့နိုင္ငံေရးမွာ ပါ၀င္ ဦးေဆာင္ေနၾကတဲ့ အဓိက ဇာတ္ရုပ္ေတြကို လက္ေတြ႔က်တဲ့ နိုင္ငံေရး ျဖစ္စဥ္ထဲက ခဲြထြက္မသြားဖို႔ သတိေပး ေထာက္ျပထားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။
နုနယ္ေနေသးတဲ့ အခိ်န္မွာ စံခိ်န္စံညႊန္းကို ဖက္တြယ္ေနရင္ ရင့္က်က္မႈကို မေရာက္နိုင္ဘဲ ျဖစ္တတ္တဲ့ သေဘာေတြကို သြယ္သြယ္၀ိုက္၀ိုက္ ေျပာထားပါတယ္၊ နိုင္ငံေရးဟာ "Art of Possibilities" ဆိုတဲ့ ျဖစ္နိုင္တာေတြကို လုပ္တဲ့ ပညာရပ္ပါ။ ေလာေလာဆယ္ မျဖစ္နိုင္တာေတြကို အေျခခံလြန္းေနရင္ လိုရာမေရာက္ ခရီးမတြင္ ျဖစ္သြားမွာကို စိုးရိမ္ရပါတယ္။
လူတိုင္း သိနိုင္တဲ့ ရိုးစင္းတဲ့ ဥပမာနဲ႔ ေပးရရင္ ကေလးဘ၀မွာ လူၾကီးအသိ မရိွနိုင္ေသးသလို၊ လူၾကီးျဖစ္မွလည္း ရင့္က်က္မႈဆိုတာ ျဖစ္လာတတ္တဲ့ သေဘာလိုပါပဲ။ လူငယ္ဘ၀မွာ လူၾကီးလို မရင့္က်က္ ရေသးဘူးလားဆိုတဲ့ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ လြန္ကဲမႈဟာ တစ္ခါတစ္ရံမွာ မလိုလားအပ္တာေတြကိုဘဲ ေပးတတ္တာကို သတိျပဳမိၾကဖို႔ လိုပါတယ္။ အေရးၾကီးတာက လမ္းမွန္ေပၚမွာပဲ ရိွေနေသးသလား၊ မွန္မွန္ တိုးတက္မႈ ရိွေနတုန္းလား ဆိုတာပါပဲ။
တစ္ခါတစ္ရံမွာ ပန္းတိုင္ကို လူတိုင္းက ျမန္ျမန္ ေရာက္ခ်င္ၾကေပမယ့္ သဘာ၀တရားကို လြန္ဆန္လို႔ မရတဲ့ ကိစၥရပ္ေတြကိုလည္း ထည့္သြင္း စဥ္းစားနိုင္ၾကဖို႔ လိုပါလိမ့္မယ္။ အဲဒီလို ျပည့္ျပည့္စံုစံု စဥ္းစားျပီးမွ ျဖစ္သင့္တာကို ေဆာင္ရြက္ျခင္းကသာ လက္ေတြ႔နိုင္ငံေရးလည္း ျဖစ္တယ္လို႔ ယူဆရပါတယ္….။
အလြန္ပဲြေကာင္းတဲ့ ဖူကူယားမားနဲ႔ လာရီဒိုင္းမြန္းတို႔ရဲ႕ ပဲြကို သြားခဲ့ခ်င္ေပမယ့္ လဲြခဲ့ရပါတယ္။ ဆရာတစ္ဦးက အနွစ္ခ်ဳပ္ကို ျပန္ေျပာျပလို႔ နားေထာင္ လိုက္ရတယ္။ ဖူကူးယားမားနဲ႔ ဧရာ၀တီ မီဒီယာတို႔ရဲ႕ အေမးအေျဖ ေကာ္ပီေလး ေပးသြားခဲ့တယ္။ ဘာပဲေျပာေျပာ ဖူကူယားမား ဆိုတာ ကမၻာေက်ာ္ ပညာရွင္။ သူ့စကားေတြကို အေလးအနက္ ထားသင့္တယ္။ အလကား ကမၻာေက်ာ္ခဲ့တဲ့ သူေတြမွ မဟုတ္တာ။
ဖူကူယားမားက အေမရိကန္ သမၼတ ေရာ္နယ္ရီဂင္ လက္ထက္မွာ နိုင္ငံျခားေရး မူ၀ါဒ အၾကံေပး။ သူရဲ႕'သမိုင္းနိဂံုး' က လွ်မ္းလွ်မ္းေတာက္ နာမည္ၾကီးခဲ့တယ္။ ေနာက္ပိုင္းေတာ့လည္း အျငင္းပြား ဖြယ္ရာ အေတာ္ေလး ျဖစ္ခဲ့ရတဲ့ အယူအဆေပါ့ေလ။ ဘယ္လိုပဲ အျငင္းပြားခဲ့ပြားခဲ့ သူ႔စာအုပ္ေတြ ကေတာ့ လူဖတ္မ်ား၊ လူေျပာမ်ား၊ လူစိတ္၀င္စားမႈမ်ားတဲ့ အေပၚမွာေတာ့ ဘယ္သူမွ ျငင္းဆိုၾက မွာ မဟုတ္ဘူး။
ျမန္မာ့ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရးေတြစျပီး နွစ္နွစ္ေလာက္ အၾကာမွာ ထင္တယ္။ ဖူကူယားမား ျမန္မာ ကို လာသြားတယ္။ ေနျပည္ေတာ္မွာ ေဟာေျပာပဲြ လုပ္ခဲ့တယ္။ သြားနားေထာင္ ျဖစ္ တယ္။ ေကာ္ ဖီေသာက္ နားခိ်န္မွာ သူနဲ႔လည္း စကားေျပာ ျဖစ္ခဲ့တယ္။
လက္ေတြ႔က်က် ရႈျမင္တတ္သူ တစ္ဦးျဖစ္မွန္း သတိထားမိတယ္။ ပညာရွင္ တစ္ဦးလိုလည္း ရပ္တည္ျပီး ဘယ္သူ႔မဆို ေျပာစရာရိွ ေျပာရဲတဲ့သူပါ။ ဒါေပမဲ့ စကားလံုးကိုေတာ့ ျပင္းျပင္း ထန္ထန္ သံုးေလ့ရိွဟန္ မတူဘူး။
အခုတစ္ေခါက္ ဖူကူယားမား၊ ရန္ကုန္ကို ထပ္ျပီး ေရာက္လာခဲ့ျပန္ပါတယ္။ ဧရာ၀တီကလည္း အဓိက အခ်က္ေတြကိုပဲ ေမးသြားျပီး ဖူကူယားမားကလည္း ခပ္တိုတို တုတ္တုတ္ပဲ လိုရင္းကို ေျဖသြားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ေ၀့ေ၀့လည္လည္ ေျဖဆိုထားတာ မဟုတ္ဘဲ သမာသမတ္က်က် အကိုးအကားနဲ႔ ေျဖသြားတာမို႔ ျမန္မာ့နိုင္ငံေရးမွာ အဓိက အခန္းက ပါ၀င္ေနတဲ့ ဇာတ္ရုပ္ေတြ သတိထား စဥ္းစားသင့္တယ္လို႔ ျမင္ပါတယ္။
အေျပာင္းအလဲ အေပၚအျမင္
ဧရာ၀တီက ျမန္မာနိုင္ငံရဲ႕ အေျပာင္းအလဲ အေပၚ အျမင္ကို ေမးတယ္။ ဖူကူးယားမားက တိုးတက္တဲ့ ေျပာင္းလဲမႈေတြကို ေထာက္ျပခဲ့ပါတယ္။ ေမာ္ေတာ္ကားေတြ၊ ရင္းနီွးျမွပ္နံွမႈေတြ၊ ေဆာက္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းေတြ၊ နိုင္ငံေရးအရ တေရြ႕ေရြ႕ ျဖစ္စဥ္နဲ႔ ေျပာင္းလဲေနတာကိုလည္း ေျပာသြားတယ္။
ျပီးခဲ့တဲ့ တစ္ေခါက္ သူလာတုန္းက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို အိုင္ကြန္ တစ္ဦးအေနနဲ႔ ျမင္ခဲ့ရေၾကာင္း၊ ဒီတစ္ေခါက္မွာေတာ့ ရႈပ္ေထြးလွတဲ့ ခန္႔မွန္းမႈေတြကို ေတြ႔ရေၾကာင္း ပါးပါး နပ္နပ္ ေျဖသြားတယ္။
ျပည္ခိုင္ျဖိဳး အတြင္းမွာ ၾကီးမားတဲ့ အေျပာင္းအလဲေတြ ျဖစ္ခဲ့တာေရာ၊ NLD အတြင္းမွာ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ေရြးခ်ယ္မႈနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး အၾကီးအက်ယ္ ပဋိပကၡ ျဖစ္တာေတြ၊ အခိ်ဳ႕ျမိဳ႕နယ္ အလိုက္ နုတ္ထြက္ ၾကတာေတြကို ဖူကူယားမား သိထားတဲ့ သေဘာလို႔ ယူဆရပါတယ္။
အထူးသျဖင့္ '၈၈' က ဦးကိုကိုၾကီး၊ ေဒါက္တာညိုညိုသင္း တို႔လို လူသိမ်ားတဲ့ သူေတြကို NLD က ကိုယ္စားလွယ္ အျဖစ္ကေန ျငင္းပယ္လိုက္တဲ့ ဂယက္က ျပည္တြင္းမွာ သာမကဘဲ နိုင္ငံတကာ အဆင့္ထိ အေတာ္ က်ယ္ျပန္႔ သြားခဲ့တယ္။ NLD ကို အမ်ားစုက နားမလည္နိုင္ေအာင္ ရိွခဲ့ၾကတယ္။
သူတို႔တစ္ေတြ NLD ပါတီ၀င္စဥ္တုန္းက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က လက္ခံ ေတြ႔ဆံုမေပးခဲ့ဘဲ ကိုယ္စားလွယ္ အျဖစ္က ျငင္းဆန္လို႔ အေတာ္မ်ားမ်ား မေက်နပ္သံေတြ ထြက္လာမွ ေတြ႔ဆံုခဲ့တဲ့ အေပၚမွာလည္း ေ၀ဖန္မႈေတြ ေတာ္ေတာ္ ျမင့္တက္လာခဲ့တာ ေတြ႔ရတယ္။ ေျပာရရင္ ဖူကူယားမား အတြက္ မင္သက္ မိေစမယ့္ အေျပာင္းအလဲေတြ ျဖစ္နိုင္ပါလိမ့္မယ္။
ျမင့္မားတဲ့ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြ
ေနာက္ေမးခြန္း တစ္ခုက ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ျမင့္မားမႈနဲ႔ ပတ္သက္ေနတယ္။
ဖူကူယားမားက ရိုးရိုးသားသားနဲ႔ပဲ ခပ္တိုတို တုတ္တုတ္ ေျဖခဲ့တယ္။ သူ႔အေနနဲ႔ ျမန္မာ့နိုင္ငံေရးနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး ျပည့္ျပည့္စံုစံု မသိေသးေၾကာင္း၊ ဒါေၾကာင့္ ေသေသခ်ာခ်ာ မေျပာနိုင္ေၾကာင္း၊ NLD အေနနဲ႔ တစ္ဦး တစ္ေယာက္တည္း အေပၚမွာ မီွတည္ေနတာထက္ စာရင္ အျခား အဖဲြ႔အစည္းေတြလိုပဲ အင္စတီက်ဴးရွင္း ေကာင္းျဖစ္ေအာင္ တည္ေဆာက္ဖို႔ လိုတယ္လို႔ ေထာက္ျပထားတယ္။
ေရြးေကာက္ပဲြ နီးလာတာနဲ႔ အမွ် NLD အတြင္းမွာရိွတဲ့ ပဋိပကၡေတြ တစ္ေန႔တျခား ပိုတိုးပြားလာတာ ေတြ႔ေနရတယ္။ တစ္ခါမွ် မေမွ်ာ္လင့္တဲ့ NLD ကို NLD က ဆႏၵျပျခင္း၊ ဆႏၵျပသူေတြကို NLD က ထုတ္ပယ္ျခင္းေတြ အဆင့္ထိ ျဖစ္လာခဲ့တယ္။
ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း ေရြးခ်ယ္မႈနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး တခိ်ဳ႕ ေနရာေတြမွာ ေအာက္ေျခက စိစစ္ျပီး တင္ျပသူေတြ တစ္ေယာက္မွကို ပါမလာလို႔ ေအာင္နိုင္ငံေရး အဖဲြ႔ တစ္ခုလံုးအထိ နုတ္ထြက္ သြားတာေတြလည္း ေန႔စဥ္နဲ႔ အမွ်ေလာက္ ၾကားေနရျပန္ပါတယ္။ အင္စတီက်ဴးရွင္း ေတာင့္တင္းခိုင္မာဖို႔ ဖူကူယားမား ေထာက္ျပသြားတာ ဒီအခ်က္ေတြကို စိုးရိမ္လို႔နဲ႔ တူတယ္လို႔ ယူဆရပါတယ္။ တစ္စိတ္ တစ္ပိုင္းေပါ့ေလ။
အခြင့္အလမ္း ဆံုးရံႈးသြားတယ္
ဧရာ၀တီက ေမးတဲ့ ေမးခြန္းတစ္ခုမွာ အတိုက္အခံ ပါတီဟာ အခြင့္အလမ္းေကာင္း တစ္ခုကို ဆုပ္ဆုပ္ကိုင္ကိုင္ ရနိုင္ရာကေန လက္လႊတ္ ဆံုးရံႈးသြားတယ္။ ျပီးေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အေနနဲ႔ သူရဲ႕နိုင္ငံေရး ကစားကြက္ေတြမွာ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ မရိွခဲ့ဘူး ဆိုတာကိုလည္း ေမးခဲ့တာ ဖတ္လိုက္ရတယ္။ ဖူကူယားမားက Poland က Lech Walesa လႈပ္ရွား ေဆာင္ရြက္မႈေတြနဲ႔ ဥပမာေပးျပီး ေျဖခဲ့တယ္။ Walesa ပိုလန္မွာရိွတဲ့ လူမႈအဖဲြ႔အစည္း အားလံုးေလာက္ကို ကိုယ္စားျပဳထားတယ္တဲ့။
ဒါေပမဲ့ ေရြးေကာက္ပဲြျပီးလို႔ တစ္နွစ္၊ နွစ္နွစ္ အတြင္းေလာက္မွာ ေပ်ာက္ကြယ္သြားခဲ့ျပီး နိုင္ငံေရး အင္အားသစ္ေတြ ထြက္ေပၚလာခဲ့တာနဲ႔ ေထာက္ျပ ေပးခဲ့တယ္။ Walesa သမၼတအျဖစ္ ေရြးေကာက္ ခံလိုက္ရေပမယ့္ ထိထိေရာက္ေရာက္ မေဆာင္ရြက္နိုင္ခဲ့လို႔ ေဘးေရာက္သြားတာ။ သူ့ေနရာမွာ အျခားသူနဲ႔ အစားထိုး ခံလိုက္ရတာကို သင္ခန္းစာယူနိုင္ဖို႔ ဥပမာ ေပးသြားခဲ့တာ ေတြ႔ရတယ္။ ျမန္မာနိုင္ငံမွာလည္း ေရြးေကာက္ပဲြ ျပီးရင္ ပိုလန္လို ျဖစ္နိုင္တယ္လို႔ တည့္တည့္ၾကီး သတိေပးသြားခဲ့တာ ေတြ႔ရတယ္။
လာမယ့္ ေရြးေကာက္ပဲြ အေပၚကို အျမင္ေတာင္းခံေတာ့ ဖူကူယားမားက NLD အေနနဲ႔ အခြင့္အလမ္း ေကာင္းေတြ ရိွေနတယ္လို႔ ေျပာသြားပါတယ္။
ေနာက္ေမးခြန္းကေတာ့ စစ္တပ္ ေခါင္းေဆာင္ေတြ အေနနဲ႔ နိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ ရင္းျမစ္ေတြကို ထိန္းခ်ဳပ္ အသံုးျပဳတဲ့ ေမးခြန္းပါ။ ဒီေနရာမွာ ဖူကူယားမားလိုသာ ျပည္တြင္းက လူတစ္ဦးဦးက ေျဖမိလိုက္ရင္ ေတာ္ေတာ္ အေျပာခံရမွာ အေသအခ်ာပါပဲ။ ဖူကူယားမား ကေတာ့ တရားမွ်တမႈ ဆိုတာ အေရးၾကီးတာ မွန္ေပမယ့္ ေလာေလာဆယ္ သြားေနတဲ့ နိုင္ငံေရးနဲ႔ ခိ်န္ဆေပးရမယ္ဆိုတဲ့ သေဘာကို ျပတ္ျပတ္သားသား ေျဖသြားတာ ေတြ႔ရတယ္။
သူ႔အေနနဲ႔ စီးပြားေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြကို ဦးစားေပးသင့္တယ္လို႔ ေျပာတယ္။ ေတာင္အာဖရိကနဲ႔ နိႈင္းယွဥ္ေပးထားတယ္။ Nelson Mandela သမၼတျဖစ္ျပီး တရားမွ်တမႈေတြ မရိွေသးပါဘူးတဲ့။ တကယ္လို႔မ်ား အခိ်န္ အားလံုးကို တရားမွ်တမႈ အတြက္သာ သံုးေနမယ္ဆိုရင္ နိုင္ငံေရး တိုးတက္မႈနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး ဘာမွ ျဖစ္ျဖစ္ ေျမာက္ေျမာက္ ျဖစ္ေအာင္ လုပ္နိုင္မွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ေထာက္ျပ သတိေပးထားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။
ဖူကူယားမား ေျပာတာ အေတာ္ လက္ေတြ႔က်ပါတယ္။ သာမည မဟုတ္ေပမယ့္ တျခားကိစၥေတြကို ျပိုင္တူ တျဖည္းျဖည္း ေလွ်ာ့ခ်ေဆာင္ရြက္ျပီး အဓိကကိုသာ ဦးတည္ေစခ်င္တဲ့ သေဘာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ေျပာခ်င္တာက စီးပြားေရးပါ။
(၂၅) ရာခိုင္နႈန္းကို ဖူကူယားမား ေထာက္ခံသလား
ေနာက္ စိတ္၀င္စားဖြယ္ရာ ေကာင္းတဲ့ ေမးခြန္းက လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ (၂၅) ရာခိုင္နႈန္းကို တပ္မေတာ္က ရယူထားတဲ့ ေမးခြန္းပါ။ ရင့္က်က္တဲ့ ဒီမိုကေရစီ စံနႈန္းအရဆိုရင္ အဲဒီ (၂၅) ရာခိုင္နႈန္းက မရိွသင့္ေပမယ့္ အကူးအေျပာင္းရဲ့ သဘာ၀ကို ေကာင္းေကာင္း သိထားတဲ့ ဖူကူယားမား ကေတာ့ သူ႔ရဲ႕ ဦးစားေပး ေရြးခ်ယ္မႈပါလို႔ အေကာင္းဘက္က ေျပာသြားတယ္။
တျဖည္းျဖည္း ေျပာင္းလဲရမယ့္ အရာလို႔လည္း ေျပာပါေသးတယ္။ အဲဒါကို ခီ်လီနိုင္ငံက Pinochet နဲ႔ ဥပမာ ေပးသြားတယ္။ ဆီးနိတ္မွာ တပ္မေတာ္ အတြက္ အရန္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြကိုေတာင္ ထားေပးထားတယ္။ (၁၅) နွစ္ၾကာမွာ ေလွ်ာ့ခ်သြားတယ္ ဆိုတာနဲ႔ ဥပမာ ေပးထားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။
ဖူကူယားမားက နိုင္ငံမ်ားစြာရဲ့ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရး ပံုစံေတြကို အမ်ားၾကီး ေလ့လာထားေတာ့ အခု ျမန္မာနိုင္ငံမွ (၂၅) ရာခိုင္နႈန္း တပ္မေတာ္ က႑ကို သိပ္ျပီး အျပစ္ျမင္ဟန္ မတူဘဲ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းပဲ သူ႔သေဘာထားကို ထုတ္ေဖာ္သြားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။
ေနာက္ဆံုးေတာ့ စီးပြားေရး
ဖူကူယားမား အေနနဲ႔ စီးပြားေရး ကိုေတာ့ နိုင္ငံတိုင္း အေလးထား လုပ္ေဆာင္နိုင္ဖို႔ အေသအခ်ာ ေထာက္ျပထားတာ ေတြ႔ရတယ္။ ပုဂၢလိက က႑ တိုးျမင့္ေပးရမယ္။ မွန္ကန္တဲ့ ယွဥ္ျပိဳင္မႈကို ေပးရမယ္။ သူသံုးသြားတဲ့ အထဲမွာ အေတာ္ သေဘာက်တဲ့ အသံုးက "The most important thing is, you need to have a brain trust"။
အဆံုးအျဖတ္နဲ႔ ပညာေပၚ ယံုၾကည္မႈလို႔ အဓိပၸာယ္ ဖြင့္နိုင္မလား မဆိုနိုင္ပါဘူး။ အင္ဒိုနီးရွား ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရးမွာ ဆူဟာတိုက 'ဘာကေလမာဖီးယား' ကို သံုးသြားတာ။ (ဘာကေလ တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းဆင္း ပညာရွင္မ်ားကို အစုအဖဲြ႔နဲ႔ အသံုးျပဳသြားတာ။)
ခီ်လီမွာ'ခီ်ကာဂိုမာဖီးယား' ကို သံုးသြားတာေတြနဲ႔ နိႈင္းယွဥ္ ေထာက္ျပထားပါတယ္။ မွန္လည္း မွန္ပါတယ္။ အဲဒီပညာရွင္ အဖဲြ႔ေတြကပဲ နိုင္ငံကို တိုးတက္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္သြားတာ ဖတ္ဖူးပါတယ္။
သံုးသပ္ခ်က္
ဖူကူယားမားဟာ ပညာရွင္ ရႈေထာင့္က ရပ္တည္သလို၊ လက္ေတြ႔က်တဲ့ နိုင္ငံေရး အေပၚမွာလည္း ရပ္တည္ထားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ စံညႊန္းေတြကို ေျပာေလ့ သိပ္မရိွတဲ့ ပညာရွင္ပါ။ လက္ေတြ႔က်က် ျဖစ္သင့္တာကို ေဆာင္ရြက္ျပီးမွ စံနႈန္းကို လိုက္ပါေစခ်င္တဲ့ သေဘာေတြ႔ရတယ္။
ပထမ တစ္ေခါက္လာတုန္းက သူ႔ေဟာေျပာပဲြရဲ့ အနွစ္ခ်ဳပ္နဲ႔ ဒီတစ္ေခါက္ သူ႔ေဟာေျပာပဲြ၊ ဧရာ၀တီနဲ႔ အင္တာဗ်ဴးက အေမးအေျဖေတြကို ေလ့လာရင္ ျမန္မာ့ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈရဲ႕ တိုးတက္မႈကို လက္ခံထားတာ ေတြ႔ရျပီး၊ ျမန္မာ့နိုင္ငံေရးမွာ ပါ၀င္ ဦးေဆာင္ေနၾကတဲ့ အဓိက ဇာတ္ရုပ္ေတြကို လက္ေတြ႔က်တဲ့ နိုင္ငံေရး ျဖစ္စဥ္ထဲက ခဲြထြက္မသြားဖို႔ သတိေပး ေထာက္ျပထားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။
နုနယ္ေနေသးတဲ့ အခိ်န္မွာ စံခိ်န္စံညႊန္းကို ဖက္တြယ္ေနရင္ ရင့္က်က္မႈကို မေရာက္နိုင္ဘဲ ျဖစ္တတ္တဲ့ သေဘာေတြကို သြယ္သြယ္၀ိုက္၀ိုက္ ေျပာထားပါတယ္၊ နိုင္ငံေရးဟာ "Art of Possibilities" ဆိုတဲ့ ျဖစ္နိုင္တာေတြကို လုပ္တဲ့ ပညာရပ္ပါ။ ေလာေလာဆယ္ မျဖစ္နိုင္တာေတြကို အေျခခံလြန္းေနရင္ လိုရာမေရာက္ ခရီးမတြင္ ျဖစ္သြားမွာကို စိုးရိမ္ရပါတယ္။
လူတိုင္း သိနိုင္တဲ့ ရိုးစင္းတဲ့ ဥပမာနဲ႔ ေပးရရင္ ကေလးဘ၀မွာ လူၾကီးအသိ မရိွနိုင္ေသးသလို၊ လူၾကီးျဖစ္မွလည္း ရင့္က်က္မႈဆိုတာ ျဖစ္လာတတ္တဲ့ သေဘာလိုပါပဲ။ လူငယ္ဘ၀မွာ လူၾကီးလို မရင့္က်က္ ရေသးဘူးလားဆိုတဲ့ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ လြန္ကဲမႈဟာ တစ္ခါတစ္ရံမွာ မလိုလားအပ္တာေတြကိုဘဲ ေပးတတ္တာကို သတိျပဳမိၾကဖို႔ လိုပါတယ္။ အေရးၾကီးတာက လမ္းမွန္ေပၚမွာပဲ ရိွေနေသးသလား၊ မွန္မွန္ တိုးတက္မႈ ရိွေနတုန္းလား ဆိုတာပါပဲ။
တစ္ခါတစ္ရံမွာ ပန္းတိုင္ကို လူတိုင္းက ျမန္ျမန္ ေရာက္ခ်င္ၾကေပမယ့္ သဘာ၀တရားကို လြန္ဆန္လို႔ မရတဲ့ ကိစၥရပ္ေတြကိုလည္း ထည့္သြင္း စဥ္းစားနိုင္ၾကဖို႔ လိုပါလိမ့္မယ္။ အဲဒီလို ျပည့္ျပည့္စံုစံု စဥ္းစားျပီးမွ ျဖစ္သင့္တာကို ေဆာင္ရြက္ျခင္းကသာ လက္ေတြ႔နိုင္ငံေရးလည္း ျဖစ္တယ္လို႔ ယူဆရပါတယ္….။
No comments:
Post a Comment