လတ္တေလာျဖစ္ပြားေနေသာ ပဋိပကၡမ်ားႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတႀကီး၏ ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ား၊ ရခိုင္ျပည္နယ္ စုံစမ္းစစ္ေဆးေရးေကာ္မရွင္ အစီရင္ခံစာပါ အႀကံျပဳခ်က္မ်ားကို အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္ စုက ေထာက္ခံေၾကာင္း ရွင္းလင္းေျပာၾကား

အေမရိကန္ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာနသည္ ၂-၅-၂၀၁၃ ရက္ေန႕တြင္ ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ ျပန္ခဲ့ ရာ တစ္ ခုမွာ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္ IEEPA Act ကို ေနာက္ထပ္(၁)ႏွစ္သက္တမ္းတိုးရန္ သမၼတ အိုဘားမားက ဆုံးျဖတ္ ခဲ့ျခင္းႏွင့္ ေနာက္ တစ္ခု မွာ၁၉၉၆ခုႏွစ္ ဗီဇာပိတ္ပင္သည့္ သမၼတအမိန္႕ ကို ပယ္ဖ်က္လုိက္ျခင္းတို႕ ျဖစ္ သည္။ 

ယင္းေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ ႏုိင္ငံ ျခားေရးဝန္ႀကီးဌာန အႀကီးတန္းအရာရွိ (၂) ဦးက သတင္းစာ ရွင္း လင္း ပြဲ ျပဳလုပ္ခဲ့ျပီး အ က်ယ္ တဝင့္ ရွင္းလင္းေျပာၾကားခဲ့သည္။ ရွင္းလင္းေျပာ ၾကားခ်က္၏ အႏွစ္ ခ်ဳပ္မွာ ေအာက္ပါ အ တုိင္း ျဖစ္သည္-

၁။ the International Emergency Economic Powers Act -IEEPA Act မွာ ကြန္ဂရက္က ျပဌာန္း ထားေသာ ဥပေဒျဖစ္၍ သက္တမ္းတိုးရန္ အခ်ိန္ေစ့လာလွ်င္ သမၼတအိုဘားမားအေနျဖင့္ မလႊဲမေရွာင္သာ သက္ တမ္းတိုးရမည္ သာ ျဖစ္သည္။ ထို႕ေၾကာင့္ IEEPA Act ကို သက္တမ္း တိုး ရန္ ကြန္ဂရက္သို႕ တင္ရျခင္း ျဖစ္သည္။

၂။ သို႕ေသာ္ ၁၉၉၆ ခုႏွစ္ ဗီဇာပိတ္ပင္မႈအမိန္႕လို႕ လူသိမ်ားသည့္ သမၼတ၏ ေၾက ညာခ်က္ အမွတ္ (၆၉၂၅) ကို ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးက ယင္းေန႕တြင္ပင္ ပယ္ဖ်က္လိုက္ေၾကာင္း ေၾကညာ ခဲ့သည္။

၃။ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ တိုးတက္ေျပာင္းလဲလာမႈမ်ားအရ (၁) ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈကို ဆန္႕က်င္ေနသူ မ်ား၊ (၂) လူ႕ အ ခြင့္ အေရးခ်ဳိးေဖာက္ေနသူမ်ား (၃) ေျမာက္ကိုရီးယားႏွင့္စစ္ေရးဆက္ဆံမႈတြင္ ပါဝင္ေနသူမ်ားကို ဆက္ လက္၍ ဗီဇာပိတ္ပင္ထားမည္၊ မူလစာရင္းပါ က်န္ပုဂၢဳိလ္မ်ားကို ဖယ္ရွား ေပးမည္ ဟူ၍ ျဖစ္သည္။ (တစ္ ဖက္ပိတ္ တစ္ဖက္ဖြင့္ ဆိုေသာ္လည္း ဖြင့္ေပးသည့္ သေဘာသာ ျဖစ္သည္။ ဆန္ရွင္ ေလွ်ာ့ေပးျခင္း သာ ျဖစ္သည္။)

------------------------------------------------------------------------------------------------------

ထို႕အျပင္ ယင္းသတင္းစာရွင္းလင္းပြဲတြင္ ရခိုင္ျပည္နယ္ႏွင့္ အျခားပဋိပကၡမ်ားအေပၚ ထားရွိ ေသာ အေမ ရိ ကန္ျပည္ေထာင္စု၏ ရပ္တည္ခ်က္ကို ေအာက္ပါအတိုင္း ရွင္းလင္း ေျပာၾကား သြား ခဲ့ေၾကာင္း သိရွိရ သည္-

“ရခုိင္ျပည္နယ္အေျခအေနနဲ႕ ပတ္သက္လို႕ အခုဆိုရင္ ႏုိင္ငံတစ္ဝွမ္း လုံးမွာ ဘာသာေရး အေျခ ခံတဲ့ ပဋိ ပကၡေတြ ဝမ္းနည္းဖြယ္ရာ ျဖစ္ပြားေနတယ္လို႕ ကၽြန္ေတာ္ ထင္ပါ တယ္။ ဒါဟာ သိပ္ကို အေရး ႀကီးပါတယ္။ကၽြန္ေတာ္တို႕ ေျပာေျပာေနတဲ့ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးရဲ႕ ခက္ခဲမႈေတြမွာ ဒီကိစၥ ဟာ အစိတ္အပိုင္းတစ္ရပ္ ျဖစ္ေန ပါတယ္။ ဒီျပႆနာအေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ဟိုးယခင္ ကတည္းက တည္ရွိေနခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။အရပ္သားအစိုးရသစ္ဟာစစ္အစိုးရလက္ထက္ကတိမ္ျမဳပ္ေပ်ာက္ကြယ္ ေနခဲ့တဲ့ ျပႆနာေတြကို ရင္ဆိုင္ေန ရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏွစ္ေပါင္း (၅၀)ေက်ာ္ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့တဲ့ စစ္အ စိုးရဟာ ပိုမိုျပင္းထန္တဲ့ အၾကမ္း ဖက္မႈေတြ၊ ဖိႏွိပ္မႈေတြနဲ႕ ဒီပဋိ ပကၡေတြကို တုံ႔ျပန္ ေျဖရွင္း ခဲ့ၾက တာ ျဖစ္ပါတယ္။ အခုအခါမွာေတာ့ ဗဟို အစိုးရဟာ ဒီျပႆနာေတြ ကို အရင္တုန္းကနဲ႕ မတူညီတဲ့ နည္းလမ္းေတြနဲ႕ ေျဖရွင္းႏိုင္ဖို႕ ႀကဳိးစားေနတာ ျဖစ္ပါ တယ္။” 

“ဒါဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္းက ခက္ခဲတဲ့၊ ထိခိုက္လြယ္တဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္တစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ မတ္လ ၂၈ ရက္ေန႕မွာသည္းခံမႈ၊အျပန္အလွန္ေလးစားမႈ၊ဘာသာေရးလြတ္လပ္ခြင့္ေတြကိုေျပာၾကား သြား ခဲ့တဲ့ သမၼတ ဦးသိန္း စိန္ရဲ႕ ေျပာၾကားခ်က္ေတြကို ကၽြန္ေတာ္တို႕အေနနဲ႕ အခိုင္အမာ ေထာက္ခံ ေၾကာင္း သတင္း စ ကားေ တြ ေျပာၾကားထားျပီး ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာ ျပည္သူေတြအေနနဲ႕ ဒီဟာ (သမၼတဦးသိန္းစိန္ရဲ႕ ေျပာ ၾကား ခ်က္)ကို ၾကားသိဖို႕၊ လုိက္နာ ေဆာင္ရြက္ၾကဖို႕ အလြန္ပဲ အေရး ႀကီး ပါတယ္။ ယခု သီတင္းပတ္ အေစာ ပိုင္းမွာပဲ အစိုးရရဲ႕ရခုိင္ျပည္နယ္စုံစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္ မရွင္ ဟာ အႀကံျပဳခ်က္ေတြ အမ်ားႀကီး ပါရွိတဲ့ အစီရင္ခံစာကို ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။ အလြန္တရာ ခက္ခဲတဲ့အေျခအေနအတြက္ေရရွည္ေျဖရွင္းႏိုင္ဖို႕ရည္ရြယ္ထားတဲ့ဒီအႀကံျပဳခ်က္ေတြကိုအေကာင္ အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္ဖို႕ ကၽြန္ေတာ္တို႕ တိုက္ တြန္း သြားမွာပါ။” 

I think with regards to the situation in Rakhine state and the communal, sectarian violence that has sadly taken place elsewhere in the country, this is quite significant, and it’s part of what we indicate when we talk about the difficult aspects of transition in the country. Many of these problems are longstanding. The new civilian-led government has inherited problems that were exacerbated by the military regime. The military regime, for half a century, would respond to conflict with more violence and repression. This central government is trying to do things differently.

It’s a difficult, sensitive process inside the country, and we are strongly encouraging messages from senior authorities such as that by President Thein Sein on March 28th in which he talked about tolerance, mutual respect, and religious freedom. These are very important for the Burmese people to hear and to implement. And earlier this week, the government’s Rakhine Investigative Commission that’s been looking at that situation released a report with many recommendations, and we’re going to encourage implementation of those recommendations and efforts there to achieve longer-term solutions to a very difficult situation.

မွဴးေဇာ္ စာမ်က္ႏွာမွ..