From : .နိူင္မင္း
ဒီစာကိုေရးရတဲ႕အေႀကာင္းအရင္းကေတာ့ ၁၉-၂၅ရက္ေန႕ ျမန္မာတိုင္းစ္သတင္းစာမွာ ပါတဲ႔" ေကအိုင္ေအသို႕အိတ္ဖြင့္ေပးစာ"ဆိုတဲ႕ ေဆာင္းပါးကိုျမင္လိုက္လို႔ပါ။ေရးခ်င္စိတ္ပိုတိုး လာတာကေဖ့ဘုတ္မွာကြ်န္ေတာ္ကစာနယ္ ဇင္းကေကအိုင္ေအအေႀကာင္း၊ဖက္ဒရယ္ အေႀကာင္းမသိေသးဘူးလို႕တင္လိုက္တယ္ ေလ။ဒါကိုလူတစ္ေယာက္ကမင္းကဆရာႀကီး လားလို႕ေမးသဗ်၊အင္းပညာေတာ့အေစာ္ကား မခံနိူင္ဘူးဒီေတာ့ေကအိုင္ေအကိုဖယ္ဒရယ္ မေပးသင့္တဲ႕အေႀကာင္း၊ဖယ္ဒရယ္အ ေႀကာင္း၊ကခ်င္ေတြကတိမတည္တဲ႕ကိစၥ အေႀကာင္း ေတြတစ္တိုင္းျပည္လုံး( ေကအိုင္ ေအကကခ်င္ေတြပိုဖတ္ေစခ်င္တယ္ )ကိုေျပာ ျပမယ္။ကဲေမး မယ္ေကအိုင္ေအ- -မင္းတို႕ကဖက္ဒရယ္လိုခ်င္တယ္ဆိုျပီးလက္ နက္ကိုင္တယ္၊ လက္နက္ကိုင္တိုက္မွ ဖယ္ဒ ရယ္ရမွာလား -ျပည္သူေတြဒုကၡေရာက္ေအာင္လုပ္၊ဒါဖက္ ဒရယ္လား -ထိုးစစ္ပိတ္ေပးထားတဲ႕စစ္တပ္နဲ႕သမၼတကို အျပစ္ဖို႕၊ဒါဖက္ဒရယ္လား -ေပးခ်င္မွန္းမသိေပး ခ်င္မွန္းသိလက္ဖက္ ရည္ဆိုင္ေလးတစ္ဆိုင္ကိုေတာင္မွသိန္းေပါင္း မ်ားစြာဆက္ေႀကးေတာင္း၊ ဒါဖက္ဒ႐ယ္လား -ဘိန္းစားကခ်င္ေတြကပဲအမ်ိဳးခ်စ္တာလိုလို၊ ဂ်ိမ္းေဖာကာဆာဘေလာ့ဆိုဒ္လုပ္ ျပီးမဟုတ္ မမွန္ဝါဒျဖန္႕၊သမၼတနဲ႕ကာခ်ဴပ္ကိုေဆာက္ျပစ္ ေျပာဒါဖက္ဒရယ္လား -မေနာပဲြလုပ္ေနႀကမေနာကြင္းမွာမေနာပဲြ လုပ္မယ္ဆိုျပီးရွင္းလင္းေရးလုပ္ရင္ကြင္းထဲမွာနံပါတ္ဖိုး ထိုးတဲ႕ေဆးထိုးအပ္ေတြပဲရွင္းေန ရတယ္။ဒါေကာေကာင္းမြန္ေသာလူမ်ိဳးေတြရဲ ႔ စရိုက္လကၡဏာ လား၊ဖက္ဒရယ္ကိုအက်ိဳးျပဳ ႕ လို႕လား -စစ္တပ္ကိုမနိူင္တာနဲ႕ကာမိုင္းရဲစခန္းကိုဝင္ စီး၊မိုင္းေတြ ခဲြ၊ခံရတာလည္းကခ်င္ေတြပဲ၊ဒီလုိ လုပ္ရင္ဖက္ဒရယ္ရမွာလား ျပည္ေထာင္စုသမၼတျမန္မာ နိူင္ငံ ေတာ္မွာ တိုင္းရင္းသားညီညႊတ္ေရးနဲ႕သာတူညီမွ်ေန ထိုင္ေရးက်င့္သုံးတဲ႔ေနရာမွာပါဝင္လာ တာက ေတာ့Fedaral Systemျပည္ေထာင္စုမႈပါ။ Federationဗဟိုအစိုးရနဲ႕သီးျခားျပည္နယ္ မ်ားႀကားအာဏာခဲြေဝဖဲြ ႔စည္းမႈ ႔လို႕ေခၚတဲ႕ Federalism(ဖက္ဒရယ္ဝါဒ)ဟာကမာၻေပၚမွာ နိူင္ငံ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကက်င့္သုံးေနႀက တယ္။U.S.A , Anstralia , Canada , South Africa , India စတဲ႕နိူင္ငံေတြက်င့္သုံးေန တာFederalမႈပဲျဖစ္ပါတယ္။ဥပမာေပးတာပါ။ မႈကဲြ ေတြ လည္းရွိပါတယ္။Unitary Republic စုေပါင္းျပည္ေထာင္စုအစိုးရနဲဲ႕Confederatio -n Republic အျပန္အလွန္အက်ိဳးစီးပြား အတြက္ပူးေပါင္းထားတဲ႕မဟာမိတ္နိူင္ငံမ်ား အဖဲြ ႔ဆိုတာ လည္းရွိ တယ္။Federalismမွာက Legislationဥပေဒျပဳ ႔ေရး၊Govermance အုပ္ခ်ဴပ္ေရး၊ Defenceကာကြယ္ေရး၊Foregin Relationနိူင္ငံၿခားဆက္ဆံေရးစတာေတြကို National Govenmentလို႕ေခၚတဲ႕ဗဟိုအစိုးရ ကရယူဦးေဆာင္စီမံေဆာင္ရြက္ျပီးတိုင္းနဲ႕ ၿပည္နယ္အစိုးရ အဖဲြ႕ေတြကက်န္တဲ႕က႑ေတြ ၼ မွာဗဟိုအစိုးရနဲ႕ပူးေပါင္းစီမံအုပ္ခ်ဴပ္ပါတယ္။ Myanmarနိူင္ငံမွာFederalismမပီျပင္ဖူးဆို ရင္ဘာကိစၥျပည္နယ္အစိုးရေတြရွိေနတာလဲ။ ၿပည္နယ္ဝန္ႀကီး ခ်ဴပ္ေတြကျပည္နယ္အစိုးရ နဲ႔ဘာမ်ားကြာလဲ။လုပ္ပိုင္ခြင့္အတူတူေလာက္ ပဲ။ ကခ်င္ကဦးလဂြ်န္ငန္ဆိုင္း၊ကယားကဦးဘူး ရယ္၊ကရင္ကဦးေဇာ္မင္း၊ခ်င္းကဦးဟုန္းငိုင္း၊ မြန္က ဦးအုန္းျမင့္၊ရခိုင္ကဦးလွေမာင္တင္၊ရွမ္း ကဦးစဝ္ေအာင္ျမတ္ဆိုတဲ႔လူေတြကသူ႕တာ ဝန္က်ရာ ေဒသမွာျပည္နယ္အစိုးရေတြပဲ။ ဒါဆိုဖက္ဒရယ္မပီျပင္ဘူးလို႔ေျပာလို႔မရေတာ့ ဘူး။ဘ႑ာေရး၊ လူမ်ိဳးေရး၊တရားစီရင္ေရး ေတြမွာလည္းမွ်မွ်တတရွိေအာင္ေဆာင္ရြက္ ေနလို႔အထက္ပါ ကိစၥေတြ မွာမညီမွ်လို႕၁၉၈၈ မွာျပိဳကဲြသြားတဲ႔Yugoslaviaလိုျမန္မာနိူင္ငံ အဆုံးသတ္သြားစရာမလို ဘူး။Dictatorship Rulingဆိုတဲ႕အာဏာရွင္စနစ္နဲ႕ျမန္မာနိူင္ငံကို အုပ္ခ်ဴပ္တာမဟုတ္တဲ႕ အတြက္ ၁၉၉၀မွာဆိုဗီ ယက္လိုျဖစ္ရပ္နဲ႕လည္းႀကံဳစရာမလိုေတာ့ဘူး ဒါေပမယ့္ေမးစရာတစ္ခုရွိသြားျပန္ျပီဒါကအာ ဏာရွင္စနစ္(ခင္ဗ်ားတို႔အေခၚ )တုန္းကဖက္ ဒရယ္ဆိုျပီးရေအာင္တိုက္ပါလား။အဲ႕ဒီတုန္းက အေသလုပ္ခံရမွာမွန္းသိလို႕လိုင္စင္မွာဌာန ခ်ဴပ္တည္ျပီးအစိုးရကိုေတာ္လွန္တဲ႕ ဦးေဇာ္ မိႈင္း ( KIO )တို႕လူတသိုက္ကေရာဘာကိစၥ ၂၄။၂။၉၄မွာအလင္းဝင္ခဲ႕တာလဲ။ဖက္ဒရယ္ရ ေအာင္တိုက္ပါလား။အခုငါတို႕သမၼတႀကီးက ျငိမ္းခ်မ္းေရးလိုခ်င္စိတ္ျပင္းျပေနလို႕မင္းတို႕ ကိုေစတနာနဲ႕တပ္ကိုထိုးစစ္ပိတ္ျပီးစစ္သား ေတြအေသခံၿပီးျငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးခဲ႔တာ။ စစ္တပ္ကေရာ။သမၼတႀကီးပါလူစိတ္မရွိရင္ မင္းတို ႕ေကအိုင္ေအစာလုံးေတာင္က်န္မွာ မဟုတ္ဘူး။ဖက္ဒရယ္အေႀကာင္းမေျပာခ်င္ ေကအိုင္ေအ ဘာလဲအရင္ႀကည့္မယ္။ျငိမ္း ခ်မ္းေရးရခါနီးမို႔ျပႆနာရွာတာမဟုတ္ဘူး ေနာ္။ကခ်င္ေတြ အျမင္မွား ေနတာကိုသတိျပဳ ႔ မိေစခ်င္ယုံသက္သက္ပဲ။အရင္ကမဟုတ္မ ဟတ္သတင္း လႊင့္ခဲ႕ တာေတြမေျပာဘူး။နယ္ ျခားေစာင့္တပ္ဖဲြ႕ခိုင္းတာလက္မခံခဲ႕တဲ႔ေက အိုင္ေအကဖက္ဒ ရယ္က်င့္ သုံးမယ္တဲ႕။ကခ်င္ ေတြမင္းတို႕ဗိုလ္ခ်ဴပ္ေအာင္ဆန္းကိုေပးခဲ႔တဲ႕ ကတိကိုေမ့သြားျပီလား။မင္း တို႕ကခ်င္ေတြက ေတာင္ေပၚသားေတြပါကြာ။ေျမျပန္႕ေဒသေတြ မင္းတို႔နဲ႕မဆိုင္တာလည္းမင္း တို႕သိတယ္။ ပင္လုံမွာလက္မွတ္ထိုးခါနီးမင္းတို႔ကလယ္ ေလးဘာေလးစိုက္ခ်င္လို႕ေျမျပန္႕ေဒ သေလး နည္းနည္းေပးပါလို႕ဗိုလ္ခ်ဴပ္ကိုကပ္ေတာင္းခဲ႕ တာေမ႕ေနျပီလား။ေအးေကာင္းျပီး ဆိုျပီးေပး ခဲ႕ တယ္ေလ။ျပီးေတာ့ဗိုလ္ခ်ဴပ္ကကတိတစ္ခု ေတာင္းခဲ႕တယ္။" နိူင္ငံေတာ္ကေန ဘယ္ေတာ့ မွခဲြမထြက္ပါဘူး" ဆိုတဲ႕ကတိ။ကခ်င္ေတြက ကတိလြယ္လြယ္ေပးျပီးဖ်က္တဲ႕လူစား ေတြ လား။ဒီေမးခြန္းကိုကခ်င္ေတြပဲသိမယ္။ဒီကိစၥ ဗမာနဲ႕အျငင္းအခုံေတြကိုစိတ္ပါရင္ေရးမယ္။ မပါ႐င္မေရးဘူး။မ်ိဳးခ်စ္အမည္ခံကခ်င္ေတြက အုပ္စုဖဲြ႕ ၿပီးလူမ်ိဳးတူတူျခင္းေတာင္မုဒိန္းက်င့္ တယ္။မင္းတို႕အခ်င္းခ်င္းေတာင္ဂြန္ေမာ္ကို မ်ိဳးပြားေရးတာဝန္ခံလို႔နာမည္ေျပာင္ေပးထား တာပဲ။ေတာ္ျပီဆက္ေရးရင္ျပႆနာပိုႀကီးနိူင္ တယ္ရပ္ျပီ။ျပည္နယ္အစိုးရအေႀကာင္းနည္း နည္းျပန္ေျပာမယ္။ျပည္နယ္အစိုးရဆိုတာအ ဖဲြ႕လိုက္ရွိတာေနာ္၊တစ္ေယာက္တည္းမဟုတ္ ဘူး။ဥပမာကခ်င္ျပည္နယ္ဆိုပါေတာ့ကခ်င္ ျပည္နယ္အစိုးရအဖဲြ႕မွာဝန္ဦးခ်ဴပ္ဦးလဂြ်န္ငန္ ဆိုင္း(ဆမားဒူးဝါးဆင္ဝါးေနာ္၏ေျမး)ကရာ ထူးအႀကီးဆုံးပဲ။ျပီးေတာ့ကခ်င္ျပည္နယ္၏ လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒ဦးရားဝမ္းဂ်ံဳ ၊ျပီးေတာ့ တရားသူႀကီးခ်ဴပ္ဦးတူးခ်ာ၊ေနာက္္မွမပခက တိုင္းမွဴးဆရာထြန္းထြန္းေနာင္၊ဒါကရာထူး ႀကီးစဥ္ငယ္လိုက္ပဲ။အဓိကေျပာခ်င္တာက ေတာ့ျပည္နယ္အစိုးရဆိုတာဝန္ႀကီးခ်ဴပ္နဲ႕ အဖဲြ႕ကိုေျပာတာတစ္ေယာက္တည္းလို႕ထင္ သြားမွာစိုးလို႕ပါ။ျပည္နယ္ဝန္ႀကီးခ်ဴပ္ကျပည္ ေထာင္စုဝန္ႀကီးေတြနဲ႕အဆင့္တူတူပဲ။ဒါဗဟု သုတေျပာတာ။သိျပီးသားဆိုလည္းျပီးေရာ။ Federalismနဲ႕ပက္သက္တာနည္းနည္းထပ္ ေျပာမယ္။ႏွစ္ရွည္လမ်ားစြာသံဆန္ခါအုပ္ ေဆာင္းထဲမွာသံလက္သီးအုပ္ခ်ဴပ္မႈ႕ေအာက္ မွာေနထိုင္ခဲ႔ရတဲ႔ဆိုဗီယက္ျပည္သူေတြကို သမၼတနဲ႕ကြန္ျမဴနစ္ပါတီအေထြေထြအတြင္း ေရးမွဴးျဖစ္တ႔ဲMikhai Gorbachevကမြန္ ျမတ္တဲ႕ေစတနာနဲ႕Glasnostပြင့္လင္းျခင္း၊ Perestroikaျပန္လည္ျပဳ ႔ၿပင္ျခင္း( Restrctu -ring or Reforming ) , Democratizatsiy -a( Democratization )ဒီမိုကေရစီစနစ္သို႕ ေျပာင္းလဲရန္လမ္းဖြင့္ေပးျခင္း၊Nskoreniye စီးပြားေရးဖြံၿဖိဳးေစရန္ျပဳ ႔ ၿပင္ေျပာင္းလဲေပး ျခင္းAcceleration of economic Develop -mentကို၁၉၈၆ခုနွစ္၊ေဖေဖာ္ဝါရီလမွာျပဳ ႔ လုပ္ခဲ႕တဲ႕ ၂၇ႀကိမ္ေျမာက္ဆိုဗီယက္ကြန္ျမဴ နစ္ပါတီကြန္ဂရက္မွာတင္သြင္းလိုက္ရာမွ အခန္းထဲမွာကာလအရွည္ႀကာေခ်ာင္ပိိတ္ ထားခံရျပီးမွအတင္းရုန္းထြက္လာသလိုဆႏၵ ေတြကိုမထိန္းကြပ္နိူင္တဲ႔အခ်ိန္ဒါမွမဟုတ္ပြင့္ ထြက္ခြင့္အနည္းငယ္ရတဲ႔ေလးေပးလိုက္တာ နဲ႕အငမ္းမရမတားနိူင္မဆီးနိူင္အတင္းထိုး ထြက္လာတဲ႔လူအုပ္ႀကီးလိုနိူင္ငံသားေတြရဲ ႔ ျပိဳဆင္းအုံႀကြမႈ ႔မွာBoris Yelsin လိုပဲြလန္႕ တုန္းဖ်ာခင္းခ်င္တဲ႔ဒီမိုကေရစီအတုအေယာင္ သမားေတြ(ျမန္မာနိူင္ငံမွာလည္းရွိတယ္)ရဲ ႔ အခြင့္အေရးယူတာနဲ႕ ႀကံဳေတြ႕ရျပီးဆိုဗီယက္ ျပည္ေထာင္စုႀကီးတဆစီျပိဳကဲြသြားခဲ႕သလို ျပဳ ႔ျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြလုပ္ခ်င္လို႕လမ္းစ ဖြင့္ေပးခဲ႕တဲ႕Mikhail Gorbachevေတာင္ရာ ဇပလႅင္ေပ်ာက္ရုံတင္မကဘူးသမိုင္းတင္လူ ဆိုးႀကီးေတာင္ျဖစ္သြားတယ္။( သမၼတႀကီး အတုအေယာင္Federalေတြကိုေက်းဇူးျပဳ ႕ ၿပီးနာမေယာင္ပါနဲ႕ ေတာင္းတိုင္းေပးရင္သူ ေတာင္း စား ေတြတိုက္ေဆာက္လိမ့္မယ္ သ တိထားပါဗ်ာ )။Federalism ဆိုတာလည္း သုံးတိုင္းမေကာင္း ဘူး။ဖက္ဒရယ္အတုနဲ႕ အစစ္ခဲြၿခားတတ္ဖို႕လိုေသးတယ္။Yugoslav -ia နဲဲ႕ ဆိုဗီယက္ရုရွား တို႕ဟာ ဖက္ဒရယ္အတု ေတြကိုယုံစားမိလို႕ၿပိဳကဲြခဲ႔တယ္။ဖက္ဒရယ္အ တုနဲ႕ေတာ့ျမန္မာနိူင္ငံ ေျမပုံ အပ်က္မခံႏိူင္ဘူး။ ဒါကကြ်န္ေတာ့ရဲ ႔စိတ္ရင္းအခံပဲ။ဒါေတာင္ မေက်နပ္ေသးလို႕မင္း နဲ႕ေဆြးေႏြးျခင္တယ္ဆို တဲ႕သူမ်ား Chat Boxကိုလာခဲ႕ပါ။ဘယ္သူ႕ကို မွပိတ္မထားဘူး။ လာခဲ႕ ပါ။ႀကိဳဆိုေနမယ္။ ( မွတ္ခ်က္။ ။ ေကအိုင္ေအအေနျဖင့္ဖက္ ဒရယ္စနစ္ျဖင့္သမၼတႀကီးကိုမဟုတ္မဟတ္ အက်ပ္ကိုင္ျပီး ျငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပါက ေဆြးေႏြးမႈ႕မေအာင္ျမင္ေအာင္လုပ္ပါက ျမစ္ႀကီးနား-ဗန္းေမာ္ကိုဘာကိစၥျဖင့္ကခ်င္ ပိုင္ေပးလိုက္သနည္း။ကခ်င္ေတြမည္သည့္ ေနရာေလာက္သာ ပိုင္သည္။ ဗိုလ္ခ်ဴပ္ေအာင္ ဆန္းနွင့္ေျပာဆိုခဲ႕မႈ႕မ်ားကိုတစ္နိူင္ငံလုံးသိ ေအာင္ေဖာက္ခ်ပစ္မည္။ ။ နိူင္မင္း ) [ ကခ်င္မ်ားကိုညီအကိုလိုခ်စ္ပါသည္။သို႕ ေသာ္ျပည္ေထာင္စုျပိဳကဲြေအာင္ျပဳ ႔လုပ္ပါက တို႕တာဝန္အေရးသုံးပါးကိုထိပါးေစာ္ကားပါ ကရန္သူဟုသတ္မွတ္မည္။ ].
No comments:
Post a Comment